Matera leżąca na południu Włoch w regionie Basilicata słynie z tego, że zachowały się w niej pochodzące z VIII wieku p.n.e. wykute w skale pieczary troglodytów. Stara dzielnica Sassi jest niezwykle malownicza - jej niewielkie, przeważnie ubogie domy (przeważnie prowadzące do pieczar), przyklejone do siebie na zboczu wapiennego wzgórza przypominają z daleka termitierę. Ćwierć wieku temu wpisano je na listę światowego dziedzictwa UNESCO. Miasto słynie też z tego, że było wykorzystywane przez filmowców - Mel Gibson kręcił tu sceny do swojej "Pasji".
Inaugurację uświetniło odegranie hymnu Europy, "Ody do radości", przez 39 orkiestr (20 zagranicznych i 19 włoskich), w których zasiadło ponad dwa tysiące muzyków. Ceremonia odbyła się 19 stycznia, a jej kulminacja miała miejsce o godzinie 19.00.
- To ważny dzień dla Matery, dla Włoch i dla Europy, która potrafi docenić składające się na nią kultury - mówił prezyde4nt Włoch Sergio Mattarella.
Z okazji zaszczytnej funkcji w mieście zaplanowano na ten rok ponad dwa tysiące wystaw, koncertów, spektakli, przeglądów filmów, debat o Europie i jej przyszłości.
Drugą Europejską Stolicą Kultury jest w tym roku bułgarskie miasto Płowdiw.
