Biura podróży - masz ratingi, masz pewność

Wczoraj upadło GTI Travel Poland, a wcześniej Tramp z Gdyni i Horyzonty z Wrocławia. Czy należy bać się biur podróży? Niekoniecznie. By pokazać, co warci są najwięksi touroperatorzy, „Rzeczpospolita" i jej serwis dla branży turystycznej Turystyka.rp.pl, publikuje cyklicznie ratingi biur podróży. Mają one postać tabeli dużych rozmiarów. Umieściliśmy je więc na osobnej podstronie: Zobacz najnowsze ratingi

Strach turystów

Od zeszłego roku wszystkie teksty prasowe na temat turystyki wyjazdowej zaczynają się od przypomnienia, ile to biur upadło w poprzednim sezonie. Rzeczywiście, bankructw było więcej niż zwykle (15), w tym jedno duże, Sky Clubu, ale czy to powód do paniki? Jak wyliczyło Ministerstwo Sportu i Turystyki, upadłości w turystyce wyjazdowej nie ma więcej niż w innych branżach. Tyle że są one głośniejsze, bo łatwiej informacje o nich przebijają się do mediów.

Tamte wydarzenia nakręciły jednak spiralę strachu wśród turystów. Ich echa odzywają się do dzisiaj. Jak mówił niedawno podczas debaty w redakcji „Rzeczpospolitej" wiceprezes największego organizatora wyjazdów, biura podróży Itaka, Piotr Henicz, klienci wykazują większą ostrożność. Częściej szukają kontaktu bezpośredniego z biurem touroperatora, by z jednej strony mieć pewność, że oddają pieniądze we właściwe ręce, a z drugiej prosić o rozwianie wątpliwości. – Pytają przede wszystkim o wysokość gwarancji, o przynależność do Polskiej Izby Turystyki, o liczbę wysyłanych klientów – mówił Henicz.

Bankructwa są i będą, bo taka jest natura działalności gospodarczej. Państwo może tylko próbować postawić bariery chroniące klientów organizatorów, by w razie najgorszego nie zostali bez pieniędzy, które wpłacili na wypoczynek. Służą temu takie instytucje jak gwarancje dla biur podróży (więcej "Nowe gwarancje, większe bezpieczeństwo"), a w przyszłym roku ma również powstać  Turystyczny Fundusz Gwarancyjny (więcej "Fundusz turystyczny lekiem na całe zło").

Przejrzystość przede wszystkim

Jak jednak nie dopuścić do znalezienia się w sytuacji poszkodowanego, który musi czekać kilkanaście miesięcy na zwrot wpłaconych pieniędzy? Wystarczy uzbroić się w trochę wiedzy. Temu służą ratingi biur podróży przygotowane przez ekonomistów wyspecjalizowanych w tematyce turystycznej i prezentowane w serwisie Turystyka.rp.pl. Mówiąc najprościej – rating to ocena biura podróży dokonana jak ocena każdego innego przedsiębiorstwa, z uwzględnieniem specyfiki branży, w której działa.

Ratingi największych biur podróży powstają od sierpnia zeszłego roku. Kolejne ich odsłony są aktualizowane wraz z gromadzeniem kolejnych danych o poszczególnych firmach. Co ciekawe, touroperatorzy przyzwyczajeni przez lata do nieujawniania informacji o swoim biznesie zauważyli, że brak transparentności przestaje im się opłacać. Im więcej bowiem informacji na swój temat firma ukryje, tym bardziej jest niewiarygodna. Czy można ufać przedsiębiorcy, który nie ujawnia (albo podaje nieprawdziwe, zwykle o wiele bardziej optymistyczne od rzeczywistych) danych o tym, jakie ma obroty, jakie zyski lub straty?

Korzyści przynosi im za to działanie przejrzyste dla rynku oraz zgoda na poddanie się ocenie.

Oceny w górę

O biurach podróży, które znalazły się w ratingu czytaj tutaj

Najnowsza edycja ratingów obejmuje 30 podmiotów, o 5 więcej niż poprzednia. Na 25 biur ze starej puli najświeższe dane nadesłało 21, czyli zdecydowana większość. Nie oznacza to wcale, a przynajmniej nie zawsze, że pozostali organizatorzy nie są transparentni i nie mają ochoty informować rynku o swojej sytuacji. Po prostu w niektórych wypadkach brak odpowiedzi wynikał z przyczyn technicznych lub braku przekonania, że dane na tak wczesnym etapie (często jeszcze przed audytem) będą bardzo bliskie danym ostatecznym.

W ostatnich miesiącach ocena wiodących touroperatorów w naszych ratingach poprawiła się, i to mimo że kryteria przyznawania ocen lekko zaostrzyliśmy. W najnowszej edycji 12 ocen (na 21) pozostawiono bez zmian, sześć podwyższono, a jedną obniżono.

Największą poprawę ocen zanotowały biura, które podwyższyły fundusze własne, czyli kapitał, z którego mogą czerpać w razie kłopotów lub trudnej sytuacji na rynku (np. paraliżujące ruch turystyczny wydarzenia polityczne, trzęsienia ziemi czy wybuchy wulkanów). Należą do nich Wezyr Holidays, który został dokapitalizowany przez właściciela (OTI Holding) kwotą 19 milionów złotych, oraz Ecco Holiday, które przyłączyło trzy inne spółki turystyczne tego samego właściciela (SKOK-i).

Największą poprawę ocen z powodów czysto biznesowych uzyskały biura specjalizujące się w kierunkach greckich, czyli Grecos Holiday (o 3 szczeble) i 7islands (o 2 szczeble). Pierwszemu z nich dodatkowo pomogło podwyższenie kwoty gwarancji z 15,4 do 20 milionów złotych.

Przed nami bezpieczniejsze wakacje

Obecna edycja ratingów pokazuje, że oceny wiodących organizatorów turystyki są generalnie korzystniejsze, co oznacza, że ich wiarygodność i stabilność są większe. Ubiegłoroczne przypadki niewypłacalności touroperatorów dotyczyły bowiem podmiotów stosunkowo nowych i bardzo dynamicznych, a pozostała reszta albo wcale nie odczuła pogorszenia sytuacji, albo wręcz skorzystała na tym biznesowo.

Jak pokazują cotygodniowe analizy cenowe sporządzane przez firmę analityczną TravelData, która przygotowała ratingi, kolejnym elementem działającym na korzyść touroperatorów powinny być wyższe marże uzyskiwane obecnie przez biura sprzedające wyjazdy do najpopularniejszych krajów wakacyjnych. Wynikają one z wyższych cen oferowanych imprez i jednocześnie z niższych kursów walut w stosunku do okresu sprzed roku, co korzystnie wpływa na poziom kosztów. Powinno to z nadwyżką zrekompensować większości podmiotów nieco mniejszą liczbę sprzedawanych imprez.

W tym roku, pomijając niejednoznaczny i niewielki jeszcze (nowe przepisy weszły w życie dopiero niedawno) wpływ podwyższonych gwarancji dla małych biur podróży, wymienione wcześniej czynniki uzasadniają postawienie generalnej tezy, że sytuacja finansowa oraz stabilność organizatorów turystyki powinny się poprawiać, a ogólne ryzyko zgłaszania przez nich niewypłacalności powinno być w tym sezonie wyraźnie mniejsze. Wiele wskazuje, że jeśli nie wystąpią całkowicie nowe, nieprzewidywalne, okoliczności, to tegoroczny wypoczynek powinien być dla klientów branży zorganizowanej turystyki wyjazdowej znacznie bezpieczniejszy i spokojniejszy w porównaniu z poprzednim bardzo niefortunnym sezonem wakacyjnym.

Ratingi biur podróży przygotowała na zlecenie „Rz" firma gromadząca i analizująca dane dotyczące rynku turystyki wyjazdowej TravelData.

Miniony rok był pod wieloma względami wyjątkowo niekorzystny