Rząd porządkuje najem krótkoterminowy – centralna ewidencja, regulaminy, kary

Projekt powstał w Departamencie Turystyki Ministerstwa Sportu i Turystyki. Bezpośrednią inspiracją do jego napisania było rozporządzenie Unii Europejskiej z 2024 roku, zwane w skrócie rozporządzeniem STR (od angielskiego short term rental), jednak wcześniej o podobne przepisy upominały się organizacje reprezentujące hotelarzy, a później także organizacja zrzeszająca właścicieli apartamentów na krótki wynajem.

Jak zapewnia pilotujące sprawę Ministerstwo Sportu i Turystyki rozwiązania zawarte w projekcie zostały wypracowane w toku prowadzonych w latach 2019-2024 analiz, badań, spotkań, konferencji i seminariów "z szeroko rozumianym środowiskiem turystycznym".

Zgodnie z założeniem przyjętym przez Unię Europejską przepisy powinny być wdrożone do prawa krajowego do 20 maja 2026 roku. Czasu nie zostało więc dużo, ponieważ przed projektem jeszcze cała ścieżka legislacyjna, obejmująca decyzję rządu o przyjęciu projektu (planowany termin to pierwszy kwartał nowego roku) i skierowaniu go do Sejmu, trzy czytania w Sejmie, uchwalenie ustawy, prace nad nią w Senacie, a na koniec jeszcze podpisanie przez prezydenta.

Sam projekt nie został jeszcze opublikowany. Co zatem o nim wiadomo na tym etapie? Jak zapewnia jednak MSiT projekt nie przewiduje rozwiązań rewolucyjnych, ale raczej ewolucyjne. Rząd opublikował jego założenia, częściowo ujawnił je też w wywiadzie dla "Rzeczpospolitej" sprzed kilku dni odpowiedzialny za projekt wiceminister sportu i turystyki Ireneusz Raś.

Co to jest najem krótkoterminowy? 

Jak czytamy w rządowym wykazie, rekomendowane są następujące rozwiązania.

1. Projekt precyzuje pojęcie usługi hotelarskiej, uznaje za taką „usługę trwającą, nie dłużej niż 30 dni”. To pojęcie ma być tożsame z pojęciem „najmu krótkoterminowego”.

2. Zmienia definicję „przedsiębiorcy” (w nowelizowanej ustawie o usługach hotelarskich) na identyczną, jakiej używa się w ustawie z 2017 roku o imprezach turystycznych i powiązanych usługach turystycznych.

3. Przewiduje sankcje za naruszenie zasad dotyczących świadczenia usług hotelarskich, „określone dotychczas w rozporządzeniu ministra gospodarki i pracy (…) w sprawie obiektów hotelarskich i innych obiektów, w których są świadczone usługi hotelarskie”.

Wiele mieszkań – jeden, centralny wykaz 

4. Projekt wprowadza podstawę prawną do zamieszczenia na stronie ministra właściwego ds. turystyki Centralnego Wykazu Turystycznych Obiektów Noclegowych (CWTON). Wykaz ten ma służyć zebraniu w jednym miejscu informacji „dotyczących tzw. innych obiektów, w których są świadczone usługi hotelarskie”.

CWTON będzie prowadzony na zasadach zbliżonych do prowadzenia Centralnego Wykazu Obiektów Hotelarskich. Wójtowie, burmistrzowie, prezydenci miast będą nadawali im indywidualne numery identyfikacyjne.

Przedsiębiorca lub rolnik planujący świadczenie usług hotelarskich będzie obowiązany zgłosić obiekt, w którym to będzie robić, przedłożyć regulamin porządkowy i „oświadczyć pod rygorem odpowiedzialności karnej, iż spełnia prawem określone wymagania (w tym m.in. przeciwpożarowe, sanitarne)”. Za naruszenie tych obowiązków grozić będą wysokie kary – do 50 tysięcy złotych To akurat rozwiązanie „stanowi jeden z etapów dostosowania przepisów krajowych do właściwego stosowania przepisów rozporządzenia STR”.

Czytaj więcej

Społeczeństwo

Sondaż: Jak uregulować najem krótkoterminowy?

Polacy nie chcą, by spółdzielnie i wspólnoty mieszkaniowe mogły współdecydować o przeznaczaniu mi...

Regulaminy, kontrole, kary

5. Projekt precyzuje też, że każdy obiekt, w którym są świadczone usługi hotelarskie, będzie musiał mieć regulamin porządkowy i „przepisy dotyczące zapewnienia bezpieczeństwa małoletnim przebywającym na terenie obiektu (przeciwdziałające wykorzystywaniu seksualnemu dzieci)”.

Co ma się znaleźć w regulaminie? Między innymi takie informacje jak:

- dane osoby odpowiedzialnej za kontakt w wypadku naruszeń zasad bezpieczeństwa;

- określenie trwania doby hotelowej;

- określenie trwania ciszy nocnej;

- indywidualny numer identyfikacyjny nadany przez wójta, burmistrza lub prezydenta miasta.

Regulamin będzie musiał być umieszczony w widocznym miejscu.

6. Autorzy projektu przewidzieli również kary pieniężne „w zakresie używania oznaczeń, które mogą wprowadzić klientów w błąd co do rodzaju lub kategorii obiektu nakładanych przez organy prowadzące ewidencję obiektów hotelarskich”.

7. A także przepis o tym, że nie można zarejestrować w ewidencji obiektu hotelarskiego pod nazwą wprowadzającą w błąd co do jego rodzaju lub kategorii.

8. Karą za powtarzające się naruszenie bezpieczeństwa i porządku publicznego będzie wykreślenie hotelu lub innego obiektu, w którym są świadczone usługi hotelarskie z ewidencji na rok.

9. MSiT chce również, aby rady gmin mogły wyznaczać strefy, w których nie mogą być świadczone usługi hotelarskie (w tym najem krótkoterminowy) w tak zwanych innych obiektach niż obiekty hotelarskie (hotele, motele, pensjonaty i tym podobne).

10. Wśród nowych zasad ma się też znaleźć i taka, która pozwala mieszkańcom bloków (zabudowa wielorodzinna) i domów jednorodzinnych zgłaszać organom wspólnot lub spółdzielni mieszkaniowej postulatu skontrolowania obiektu (mieszkania, domu) wykorzystywanego jako lokal na wynajem krótkoterminowy. Jeśli taka kontrola wykaże „brak spełnienia przez obiekt wymagań określonych w ustawie”, będzie to podstawa do wykreślenia go z ewidencji.

Posłowie z Polski 2050 mają konkurencyjny projekt ograniczenia najmu krótkoterminowego

Co ciekawe, grupa posłów uprzedziła urzędników z Ministerstwa Sportu i Turystyki. Kilka dni przed tym, jak wiceminister Raś skierował swój projekt do Kancelarii Prezesa Rady Ministrów, by nadać mu charakter projektu rządowego, posłowie z klubu parlamentarnego Polska 2050 – przypomnijmy, do niedawna koledzy Rasia z komitetu wyborczego Trzeciej Drogi – zniecierpliwieni opieszałością rządu w kwestii uregulowania najmu krótkoterminowego, wnieśli do laski marszałkowskiej własny projekt w tej sprawie.

Nie ukrywali przy tym, że upatrują w nim częściowego remedium na brak niedrogich mieszkań na rynku. Liczą, że ostrymi przepisami zniechęcą właścicieli lokali do udostępniania swoich lokali turystom i przeznaczania ich na wynajem długoterminowy lub do sprzedaży. Temu między innymi miałoby służyć uzależnienie przeznaczenia mieszkania na wynajem krótkoterminowy od zgody wspólnoty lub spółdzielni zawiadującej danym budynkiem lub osiedlem, a także uprawnienie rad gmin do wprowadzania strefy bez najmu krótkoterminowego.

Obecnie projekt Polski 2050 jest na etapie konsultacji społecznych w internecie (potrwają do 3 stycznia), został też skierowany do opiniowania.

Czytaj więcej

Nowe Trendy

Raś: Mój dekalog spraw do załatwienia w turystyce. "Jak ugrzęzną, podam się do dymisji"

Wprowadzenie opłaty turystycznej, uporządkowanie zasad wynajmowania mieszkań turystom, przywrócen...

Raś: Nie idźmy za daleko z ograniczaniami. To ma być ewolucja, a nie rewolucja

Zdaniem wiceministra Ireneusza Rasia, konkurencyjny projekt idzie za daleko. Jak sam podkreśla, woli szanować prawo własności i nie rugować z rynku właścicieli mieszkań wakacyjnych, co musiałoby nastąpić w razie przyjęcia tego kryterium. Odbyłoby się to ze stratą dla tych ludzi, ale też dla turystów. Według szacunków ministerstwa, obecnie w Polsce funkcjonuje jako mieszkania dla turystów około 100 tysięcy lokali.