Betlej: Zaskakująco słaba sprzedaż wycieczek

Sprzedaż wycieczek wróciła do poziomu sprzed roku – pisze prezes Instytutu Badań Rynku Turystycznego Traveldata Andrzej Betlej rozpoczynając cotygodniowy materiał analizujący wydarzenia ostatnich dni w turystyce wyjazdowej. I dalej: dla najważniejszych w branży imprez lotniczych wyniosła ona 2 procent, podczas gdy tydzień wcześniej było to 12,8 procent, a przed dwoma tygodniami 23,4 procent.

Czytaj też: „W biurach podróży Egipt i Turcja na czele”.

Mimo niezbyt dużego wzrostu w tym sezonie wysoka dynamika sprzedaży przed rokiem (czarna linia) sprawiła jednak, że wzrost w ujęciu dwuletnim wyniósł aż 81,7 procent.

Dane o wzroście sprzedaży wycieczek w okresie dwuletnim są coraz wyraźniej skutkiem wysokich wzrostów sprzed roku. A należy pamiętać, że taki przyrost jest w dużym stopniu skutkiem wydłużania tegorocznego i poprzedniego sezonu na niektórych kierunkach, a zatem pojawienia się dodatkowych ofert. Dwa lata temu efekt ten był silniejszy prawdopodobnie z powodu niekorzystnej pogody, podczas gdy w obecnym sezonie aura zachęcała wiele osób do wypoczynku w kraju – wskazuje ekspert.

Autor odnotowuje też pojawienie się pierwszego pełnego raportu PZOT ze sprzedaży wyjazdów na sezon 2019 i dołącza własny wykres sporządzony na tej podstawie z dwuletnią dynamiką sprzedaży wyjazdów w biurach podróży (dwuletnia, aby jej precyzja była większa).

Jak widać, sprzedaż ostatnich dwóch tygodni jest znacząco mniejsza niż przed rokiem.

Betlej przypomina, że mijający sezon przebiegał wprawdzie pod znakiem wysokiej dynamiki wzrostu sprzedaży, ale w jego drugiej części okazało się, że na rynku jest za dużo wycieczek, co powodowało obniżenie cen mocno poniżej kosztów. Wprawdzie w tygodniu objętym ostatnim raportem PZOT ceny były wyższe, ale często nie pokrywały przyrostu kosztów, np. paliwa lotniczego.

Zobacz też: „W biurach podróży mniej chętnych na przyszłe wakacje niż przed rokiem”.

Do tego sprzedaż jest „na poziomie wyraźnie poniżej oczekiwań”, jeśli chodzi o „kierunki premiowe lub mieszane”. Bardzo słabą sprzedaż wyjazdów do Grecji można po części tłumaczyć oczekiwaniem rynku na ofertę jednego ze specjalistów od tego kierunku, czyli biura Grecos Holiday. Ruszyła ona dopiero w ostatnią sobotę, 20 października. Skalę zmartwienia słabym zaawansowaniem sprzedaży powiększa jeszcze wcześniejszy u wielu z organizatorów start sprzedaży wycieczek – dodaje Betlej.

Sezon zimowy – sprzedaż bez rewelacji

Niemniej, biorąc poprawkę na różne czynniki, można na razie oszacować, że bezwzględna wartość sprzedaży jest o około 10 procent większa niż przed rokiem. Jej przebieg w relacji do rozmiarów sezonu letniego reprezentowanego przez już stosunkowo dobrze podliczony w systemie statystyk portalu Wakacje.pl lipiec, w tym i w zeszłym sezonie zimowym przedstawia wykres.

Widać dzięki niemu wyraźne zapóźnienie tegorocznej sprzedaży zimy. Kolejny wykres pokazuje przybliżoną dynamikę wzrostu lub spadku rezerwacji na poszczególnych najistotniejszych kierunkach zimowych zbiorczo dla wyjazdów w okresie listopad 2018 roku – marzec 2019 roku. Powstał on – zaznacza autor – w oparciu o oszacowanie dynamiki bezwzględnego wzrostu rynku wyjazdów zimowych jako całości o 10,4 procent.

Wielkości dla poszczególnych krajów wskazują na razie na znaczny popyt na kierunkach bardziej charakterystycznych dla tzw. Polski B, a mniejszy niż przed rokiem na zdecydowanej większości pozostałych. Do wszystkich tych pierwszych danych należy podchodzić jeszcze z rezerwą, gdyż orientacyjne zaawansowanie sprzedaży sezonu zima 2018/2019 jest jeszcze na wstępnym etapie i kształtuje się w okolicach 10 procent – zastrzega Betlej.

Uwaga na szacowanie popytu

Jak uniknąć pułapki przeszacowania popytu w nowym roku, co było przyczyną problemów w mijającym sezonie letnim? – zastanawia się ekspert. I daje kilka rad.

Trzeba pamiętać, że w Polsce mimo dużego tempa wzrostu PKB, bardzo słabo rosną płace. Po drugie znaczenie programu 500+ weszło już w fazę, kiedy hamuje tempo wzrostu turystyki, a nie je napędza, choć takie jest ciągle powszechne przekonanie. „Wynika to z dwóch przyczyn. Jedną są rosnące dochody rodzin, co powoduje, że niektóre dzieci wypadają z uprawniających do programu progów dochodowych, a druga to brak waloryzacji programu, co sprawia, że w obliczu inflacji jego realna wartość spada” – wyjaśnia Betlej.

Są jeszcze inne niesprzyjające czynniki, które warto brać pod uwagę. Należy do nich zjawisko dekonsumpcji asekuracyjnej, czyli ograniczanie przez ludzi konsumpcji w obawie przed spadkiem dochodów, na przykład w wyniku zmiany władzy, czy niezależnych zmian koniunktury mających charakter zewnętrzny. Widać to na przykład po zaskakującym spadku dynamiki sprzedaży we wrześniu takich artykułów jak RTV, AGD, meble, odzież czy buty.

Na koniec warto pamiętać, że konsumenci mogli się w ostatnim sezonie zorientować, że jednak nie zawsze warto kupować wyjazd z dużym, kilkumiesięcznym zapasem. Można z decyzją zaczekać na last minute.

Plusy i minusy dla turystyki

Śledząc wydarzenia, które mogą mieć znaczenie dla przemysłu turystycznego w Polsce, prezes Traveldaty wskazuje jako „raczej minus” dalszy spadek cen akcji koncernów Thomas Cook i TUI Group. W ostatnim tygodniu notowania tego pierwszego straciły 12,3 procent, „powiększając skumulowaną przecenę od dnia publikacji półrocznych sprawozdań finansowych, czyli od 17 maja tego roku do ponad 72,2 procent”, a drugiego o 3,8 procent.

„U Thomasa Cooka inwestorom nie podoba się brak jasnej i dającej szanse na poprawę efektywności strategii spółki, w tym niezbędnej dywersyfikacji typów działalności turystycznej, co prowadzi do nadmiernej sezonowości osiąganych wyników oraz zbyt zdecydowane stawianie przez Thomasa Cooka na Grecję (jest tam nawet liderem), z której obecnie jest zmuszony częściowo się wycofywać. W tym czasie rywal wyraźniej stawia na znacznie bardziej perspektywiczną Turcję, nie mówiąc już o dywersyfikacji działalności, czyli własnych hotelach, wycieczkowcach oraz usługach na rynkach docelowych.

Minus w tym wypadku polega na tym, że na takiej sytuacji pośrednio nadal cierpią również ceny akcji naszego giełdowego jedynaka z branży, czyli biura Rainbow, które od wiosny generalnie podążają niemalże krok w krok za notowaniami Thomasa Cooka” – pisze Betlej i przypomina, że pisał już o tym, choćby tydzień temu: „Betlej: Mniejsze biura mogą nie wytrzymać niskich cen”.

Koszty rosną szybciej niż ceny

Przechodząc do opisania wyniku porównywania cen wycieczek w biurach podróży, jakie prowadzi Traveldata, Andrzej Betlej podaje, że w ostatnim tygodniu średnia odnośnie imprez na ferie zimowe (28 stycznia – 3 lutego 2019 roku) wzrósł o 54 złote.

Zmiany cen wycieczek w ostatnim tygodniu obrazuje mapa.

Z kolei w ujęciu rok do roku średnia cena okazała się wyższa o 13 złotych (poprzednio była wyższa o 73 złote). Działo się tak mimo dużo większego wzrostu kosztów przygotowania wycieczek przez skok (rok do roku) cen paliwa lotniczego o 31,3 procent i osłabienie złotego o 2 procent. W rezultacie koszty były o 155 – 165 złotych większe.