Posłowie: Tarcza dla turystyki na wschodzie kraju nieskuteczna. Trzeba powtórzyć

To dwa główne wnioski do jakich doszli posłowie z sejmowej komisji kultury fizycznej, sportu i turystyki po wysłuchaniu sprawozdania Najwyższej Izby Kontroli i samych przedsiębiorców na temat ich sytuacji wynikającej z wielomiesięcznego zamknięcia administracyjnego terenów przy granicy z Białorusią.

Czytaj więcej

Nowe Trendy

Powstała sejmowa komisja sportu i turystyki. Pytamy przewodniczącego o turystykę

W Sejmie ukonstytuowała się komisja kultury fizycznej, sportu i turystyki. Posłowie wybrali na swojego przewodniczącego Tadeusza Tomaszewskiego z Lewicy. Zapytaliśmy, jaką rangę nada problemom turystyki.

Posłowie dyskutowali w środę po południu o wynikach kontroli NIK na temat przyznawania przedsiębiorcom z części województw podlaskiego i lubelskiego rekompensat za obowiązujący w części gmin województw podlaskiego i lubelskiego przy granicy z Białorusią najpierw stan wyjątkowy, a potem zakaz przebywania. Chodzi o okres od 2 września 2021 roku do 30 czerwca 2022 roku. W tym czasie hotelarze, restauratorzy, wypożyczalnie sprzętu turystycznego, organizatorzy wycieczek i inne firmy turystyczne nie mogli prowadzić działalności.

Tarcza dla przedsiębiorców turystycznych nieskuteczna

Jak mówił p.o. wicedyrektor delegatury NIK w Białymstoku Paweł Tołwiński inspektorzy, którzy kontrolowali, jak była udzielana pomoc, doszli do wniosku, że brakuje w polskim prawie systemowego rozwiązania uruchamianego w podobnych sytuacjach. Rekompensaty dostało 206 firm na łączną kwotę prawie 34,9 miliona złotych, ale wsparcie nie objęło wszystkich poszkodowanych, "miało charakter doraźny, wprowadzone zostało z opóźnieniem i nie stanowi rozwiązania systemowego".

Co gorsza żaden z przedsiębiorców z Podlaskiego i Lubelszczyzny nie skorzystał z rządowego programu "Tarcza dla pogranicza", na który Unia Europejska przeznaczyła 20 milionów euro. Jednocześnie Polski Fundusz Rozwoju, pośredniczący w kierowaniu pomocą, dostał 738 tysięcy złotych wynagrodzenia, chociaż bezpośrednią obsługą tarczy w regionach zajmowały się urzędy wojewódzkie.

Obecni na posiedzeniu komisji przedsiębiorcy z rejonu Puszczy Białowieskiej wskazali, dlaczego ich zdaniem tak się stało – kryteria uzyskania pomocy okazały się zbyt wyśrubowane.

– Żaden podmiot nie dostał wsparcia [z tego programu] – mówił Marek Czarny z hotelu Białowieski. – Albo to jest sabotaż i specjalnie algorytm tak ułożono, żeby nikt nie dostał, albo urzędnicy byli nieudolni. W telewizji [politycy] wymachiwali 100 milionami złotych na ten cel. To jest skandal, Białoruś, nie Europa – denerwował się.

Przedsiębiorcy: Nie zarabiamy, a rachunki trzeba płacić

Podobne odczucia miała Grażyna Artemiuk, właścicielka Babushka Bistro w Białowieży. Jej zdaniem algorytm wyliczający pomoc był celowo tak ułożony, żeby nie wypłacić pieniędzy. Niektórym przedsiębiorcom wyliczał ujemny wynik. Miesiącami trwały zabiegi i notyfikacja programu pomocowego w Unii Europejskiej, i nic. – Ile roboczogodzin na to poszło? Ktoś powinien za to odpowiedzieć – wskazywała. – Moja restauracja jest zamknięta od 2 września 2021 roku. Nie opłaca mi się jej otwierać w tygodniu, a na weekendy nie zatrudnię przecież ludzi. Mimo że mieścimy się w samym centrum Białowieży nie mam na utrzymanie, na raty leasingu i kredytu inwestycyjnego, jaki zaciągnęłam przed samym zamknięciem, nie mam na ZUS. A przed tą decyzją [rządu] w Białowieży mieliśmy ruch jak w Zakopanem czy w Kazimierzu. To była bajka - relacjonowała. – Pokazali nam lizaka, ale mogliśmy go polizać przez szybę. A według naszych wyliczeń wystarczyłoby 30 z tych 100 milionów złotych.

Podobnie Dżanneta Bogdanowicz odmalowała tragiczną sytuację trzech rodzin podlaskich Tatarów, prowadzących agroturystykę Tatarska Jurta. –Najpierw pożar naszej jurty, potem lockdowny spowodowane pandemią, a jeszcze później zamknięcie 2 września. Gości wyrzucono nam z dnia na dzień, a w chłodniach zostały zapasy jedzenia. Pieniądze nam się skończyły, musimy opłacać ludzi, rachunki, sami z czegoś żyć, a żadnych rekompensat nie dostaliśmy – mówiła.

Sekretarz generalny Izby Gospodarczej Hotelarstwa Polskiego przypomniał, że Izba wiele razy zwracała uwagę władz na złe rozwiązania prawne (kto dostał wcześniej pomoc „de minimis” z puli pandemicznej, nie mógł skorzystać z tarczy dla pogranicza). – Ta pomoc była nieskuteczna z samego założenia – podkreślał.

Według NIK i samych przedsiębiorców, mimo zniesienia ograniczeń administracyjnych, turyści nie wrócili w pełni na tereny sąsiadujące z Białorusią. – Konieczne są zatem działania zmierzające do odbudowy ich pozytywnego wizerunku, między innymi akcje promocyjne – mówił Tołwiński.