Betlej: Czy wrzesień w biurach podróży przegoni lipiec?

Najnowszy raport Polskiego Związku Organizatorów Turystyki stworzony na podstawie danych z systemu rezerwacyjnego MerlinX (czytaj: "W biurach podróży dalszy ciąg przecen") przynosi zaskakująco dobry wynik sprzedaży w pierwszym pełnym tygodniu września – ocenia prezes Instytutu Badań Rynku Turystycznego Traveldata Andrzej Betlej w swoim cotygodniowym omówieniu sytuacji w turystyce wyjazdowej. Dlaczego? Rok temu o tej samej porze sprzedaż wycieczek lotniczych wzrosła o 18,2 procent, co było wówczas „najlepszym wynikiem od początku sezonu z wyjątkiem drugiego tygodnia sierpnia (+23,1 procent)", a w tym roku skoczyła jeszcze o 13,7 procent.

Po tym wstępie Traveldata pokazuje wykres sprzedaży poszczególnych kierunków według rezerwacji na tegoroczny sezon letni.

Betlej zwraca uwagę, że Bułgaria i Albania, gdzie sezon dobiega końca schodzą ze sceny, a dobry okres nastał dla Turcji, która nieco podniosła swój skumulowany udział w ogólnej sprzedaży. „Wyraźnie rośnie również sprzedaż kierunków egipskich, a oba te sprzedażowe silniki mają znaczny wkład w bardzo dobrą sprzedaż wyjazdów we wrześniu, co stwarza sporą szansę, że ostateczna liczba sprzedanych w tym miesiącu wycieczek będzie albo bardzo niewiele ustępować lipcowej, albo może nawet ją przekroczyć".

Wskazuje na to dość imponująca dynamika przyrastania liczby sprzedanych wycieczek z wyjazdami we wrześniu w miarę zbliżania się końca tego miesiąca, na tle sytuacji w sierpniu i na tle imprez z wyjazdem w lipcu – wyjaśnia ekspert. Obie te dynamiki są przedstawione na wykresach.

Taki rozwój sytuacji – uważa Betlej – jest wynikiem, na co zwracał już wcześniej uwagę, rozczarowującej pogody w Polsce, bardzo znacznej poprawy nastrojów konsumentów i niższych cen wycieczek do niektórych regionów, zwłaszcza greckich, tureckich i egipskich.

Jak pisze, bardzo słaba pogoda we wrześniu może zniechęcać kolejne osoby, planujące posezonowy wypoczynek, do wyjazdu np. w polskie góry i skłaniać do zakupu turystycznych imprez zagranicznych. Jeśli ten trend się utrzyma – sprzedaż wyjazdów na wrzesień może nawet przekroczyć sprzedaż z lipca i być bliska sprzedaży sierpniowej, co byłoby sytuacją dość wyjątkową w ostatnich latach polskiej turystyki wyjazdowej.

„Dalszy rozwój sytuacji w zakresie sytuacji sprzedaży wrześniowej jest jedną z bardziej intrygujących i nie rozstrzygniętych jeszcze kwestii w tegorocznym sezonie polskiej turystyki wyjazdowej" – zaznacza autor.

Betlej wyjaśnia, że na wykresie linia niebieska obrazuje ewolucję ogólnego optymizmu zakupowego (w odniesieniu do turystyki w krótkim terminie), a krzywa brązowa odzwierciedla postrzeganie przyszłej sytuacji finansowej własnego gospodarstwa domowego na tle jego sytuacji obecnej. Ma to większe znaczenie dla nastawienia do planowania bardziej znaczących zakupów w dłuższym terminie. W turystyce oznacza to na przykład zakupy przyszłorocznych wakacji (rezerwacja we wczesnym okresie first minute, a płatność na przykład za 8 - 9 miesięcy).

„Na wykresie widoczna jest wyraźna cezura czasowa ostatnich wyborów parlamentarnych, która była jednocześnie początkiem intensywnej kampanii medialnej opozycji. Jej skutkiem było bardzo wyraźne załamanie postrzegania perspektyw krajowej gospodarki, które trwało mniej więcej do połowy tego roku, przy z reguły nie zmienionym postrzeganiu sytuacji z punktu widzenia swojej własnej kieszeni, a nawet przejściowym przypływem optymizmu w tej kwestii w okolicach startu programu Rodzina 500+" – wyjaśnia prezes Traveldaty.

Mało dynamiczne płace zaczynają niepokoić

Obecnie w świetle licznych korzystnych informacji płynących z gospodarki jej dobre perspektywy budzą coraz mniej wątpliwości, za to coraz więcej niepokoi ludzi przyszły stan ich domowych budżetów – pisze Betlej. Ma to zapewne związek z wielokrotnie poruszaną przez nas kwestią zasadniczego spowolnienia wzrostu płac realnych, które – mimo zapewnień prominentnych przedstawicieli rządu, że sytuacja jest nad wyraz korzystna – zaczynają już niepokoić społeczeństwo.

Proces ten jest dopiero we wstępnej fazie, a większa część negatywnej presji na odczucia społeczne jeśli chodzi o ewolucję realnych dochodów gospodarstw domowych (brązowa krzywa na wykresie), leży jeszcze po stronie wygasania pozytywnego wpływu wypłat z programu Rodzina 500+. Jednakże bez działań nastawionych na jego powstrzymanie, czyli poprawy tempa wzrostu płac, narastanie negatywnego wpływu na koniunkturę w turystyce jest w zasadzie nieuchronne – ocenia ekspert.

Z przebiegu krzywych płynie wniosek, że wrześniowa duża sprzedaż last minute (krzywa niebieska) ma zdecydowanie solidne wsparcie w bieżącej sytuacji w zakresie wskaźników konsumpcyjnych, ale w zakresie sprzedaży wycieczek na sezon 2018, jej perspektywy są już bardziej złożone i nadają się na temat całkowicie odrębnych rozważań - dodaje.

50 złotych taniej

Traveldata przeprowadziła także porównanie cen wyjazdów z biurami podróży. Bazuje ono na cenach dla wylotów 2 - 8 października 2017 roku, czyli w pierwszym pełnym tygodniu października, zebranych 14 września i porównanych z cenami z 7 września (tydzień wcześniej) i z cenami z 15 września 2016 roku (rok do roku).

W ostatnim tygodniu średnia cena wycieczek na pierwszy pełny tydzień października odnotowała dość znaczący spadek, a mianowicie o 50 złotych (przed tygodniem ceny spadły o 9 złotych) – zauważa Betlej. Największe zniżki średnich cen ponownie zanotowano na Malcie – tym razem o 562 złote oraz na Chalkidiki i Gran Canarii – o 418 i 351 złotych, największe zwyżki wystąpiły natomiast w Portugalii – o 128 złotych i na Teneryfie i Lanzarote – o średnio 118 i 105 złotych. Średnie ceny dla pierwszego tygodnia sierpnia - przy takim samym wyprzedzeniu wobec dat wylotów, czyli w dniu 21 lipca nie spadały, ale wzrastały o 11 złotych.

Zmiany cen wycieczek obrazuje mapa.

Porównanie średniej ceny imprez z tą sprzed roku wskazuje, że różnica była pierwszy raz w tym sezonie ujemna i wyniosła minus 126 złotych, czyli była o prawie 440 złotych mniejsza niż przy takim samym wyprzedzeniu wobec dat wylotów w pierwszym tygodniu sierpnia, gdy wyniosła + 311 złotych.

Jak wyjaśnia autor, te niższe niż przed rokiem ceny są efektem czynników omówionych wcześniej w tym materiale, ale innymi czynnikami są również silniejsza niż w trakcie wysokiego sezonu konkurencja wyjazdów organizowanych przez turystów samodzielnie w oparciu o przeloty tanimi liniami, a także oddziaływanie czynników o charakterze kosztotwórczym, które wpływają na ceny wycieczek.

Działają one teraz wprawdzie nadal w rozbieżnych kierunkach, ale wpływ zmian cen paliwa lotniczego na wzrost cen jest mniejszy niż zmian kursów głównych walut na ich spadek. Te pierwsze wynosiły 2,29 zł/litr wobec 2,11 zł/litr przed rokiem, czyli wzrastały o nieco 8,5 procent, ale jednocześnie złoty w relacji rok do roku umocnił się wobec amerykańskiego dolara i euro o średnio około 3,5 procent. Oba te czynniki traktowane łącznie generują teraz wspólny wpływ na spadek kosztów średnich cen wycieczek w przybliżeniu w granicach o około 25-35 złotych (w poprzednim tygodniu było to około 35-45 złotych).

Turcja liderem podwyżek

Krajem, w którym średnia cena wzrosła najbardziej była Turcja. Było to 75 złotych. Ceny wycieczek do tego kraju od połowy czerwca wykazywały wyraźną tendencję wzrostową i od początku lipca kierunek ten był już liderem wzrostów cen wobec poprzedniego sezonu.

Pozycję kierunku o najmniejszym spadku ceny zajęły Wyspy Kanaryjskie, na których była ona o 137 złotych mniejsza. Najwięcej spadły ceny podróży na Gran Canarię - o ponad 480 złotych. Fuerteventura i Lanzarote potaniały o 64 i 48 złotych, a Teneryfa nawet podrożała - o 46 złotych.

Z kolei – opisuje Betlej - wyjazdy do Grecji średnio potaniały o 168 złotych. Największy spadek zanotowano na drogim przed rokiem Chalkidiki – o 443 złote i na Kos i Korfu – o 417 i 269 złotych.

Jeśli chodzi o Egipt, to średnia cena była tym razem o 369 złotych mniejsza niż przed rokiem. Sytuacja taka jest nadal skutkiem konsekwentnie niższych rok do roku średnich cen na największym kierunku egipskim, czyli w Hurghadzie – tym razem o aż 558 złotych.

Z mniejszych kierunków największe dodatnie różnice cen rok do roku dla październikowych wyjazdów zanotowały niedrogie o tej porze w ubiegłym sezonie Malta i Majorka – o 153 i 88 złotych, mniejsze wzrost dotyczyły Tunezji i Cypru – o 50 i 8 złotych, a spadły ceny wycieczek do Maroka i Portugalii – średnio o 50 i 327 złotych – wyjaśnia ekspert.

Duże obniżki w biurach

Porównanie cen rok do roku u głównych organizatorów turystyki wskazują, że oferty o wyższych obniżkach od średniej (podczas badania było to 126 złotych) miały w ostatnim tygodniu TUI Poland (o 350 zł), Exim Tours (o 295 zł), Coral Travel Wezyr Holidays (o 275 zł) i Rainbow (o 220 zł). Niewielki spadek cen rok do roku wykazywała Itaka – o około 15 złotych, a w pozostałych dużych biurach zanotowano roczne zwyżki średnich cen, które mieściły się w granicach 12 - 72 złote.

W tym, co dla turystów ma większe znaczenie – pisze Betlej - a zatem w liczbie najatrakcyjniejszych poziomów bieżących cen wycieczek, czyli na pierwszym lub drugim miejscu na 21 kierunkach i w trzech kategoriach hoteli, na pozycji lidera - podobnie jak miało to miejsce przez niemal cały tegoroczny sezon - przebywa biuro Itaka z liczbą 22 najbardziej atrakcyjnych ofert (poprzednio również 22 takie oferty) wyprzedzając biura Rainbow (15 ofert) i TUI (13 ofert).