ECTAA zbiera informacje, jakie rozwiązania znalazły się w ustawach odnośnie do poszczególnych kwestii, np. zabezpieczeń finansowych klientów touroperatorów i przedsiębiorców oferujących usługi powiązane na wypadek ich niewypłacalności, czy prawa klienta do odstąpienia od umowy, jeśli była ona zawarta poza lokalem przedsiębiorstwa.
Przygotowujemy się w ten sposób do roku 2019 i 2021, na kiedy Komisja Europejska zapowiedziała przeprowadzenie analizy pokazującej, jak przepisy poszczególnych krajów wdrażają dyrektywę. Czy robią to zgodnie z jej literą i duchem.
Nasza rola się więc nie skończyła, chcemy być aktywni także na polu analizowania wdrażania dyrektywy.
Wzmocnić prawa klientów linii lotniczych
Kadencja prezesa ECTAA trwa dwa lata, co jeszcze w tym czasie uda się dla środowiska touroperatorów i agentów turystycznych przeprowadzić?
Bardzo interesujące – szczególnie z punktu widzenia polskiej branży turystycznej – są kwestie podatkowe. 7 czerwca odbyła się rozprawa przed Europejskim Trybunałem Sprawiedliwości, do którego Naczelny Sąd Administracyjny w toczącej się w Polsce sprawie firmy Skarpa Travel z Krakowa skierował pytania w trybie prejudycjalnym w kwestii opodatkowania zaliczek na imprezy turystyczne podatkiem VAT przy ich opodatkowaniu w procedurze VAT marża.
Chodzi o spór w zakresie powstania momentu opodatkowania zaliczek uzyskiwanych od klientów według szczególnej procedury VAT marża, przewidzianej dla usług turystycznych. Zdaniem polskiego fiskusa podatnik zobowiązany jest rozliczyć podatek już w momencie otrzymania zaliczki, na podstawie marży obliczonej w oparciu o prognozowane koszty świadczenia turystycznego. Tymczasem biuro wskazywało, że w momencie otrzymania zaliczki od klienta nie jest w stanie jednoznacznie określić wartości marży podlegającej opodatkowaniu. Zależy ona bowiem od wielu czynników, które się zmianiają. Polska Izba Turystyki wspiera naszego członka, Skarpę Travel, bo to jest dla całej branży bardzo ważna sprawa.
Kolejna kwestia to zmiana systemu opodatkowania usług turystycznych w Europie. ECTAA dostrzega duże dysproporcje między poszczególnymi krajami, co jest sprzeczne z zasadą zachowania równości konkurencji. Pod tym względem jesteśmy jednomyślni, bo cała europejska branża narzeka na obecny stan. Przedstawiliśmy Unii Europejskiej konkretne rozwiązania, zresztą przygotowane także przez Polską Izbę Turystyki.
W sprawach podatkowych w Unii Europejskiej wymagana jest jednomyślność wszystkich członków. PIT zabiega więc o przychylność polskiego rządu. Mamy nadzieję, że ją uzyskamy, bo z punktu widzenia budżetu państwa będą z tego tylko korzyści. Chodzi bowiem między innymi o opodatkowanie usług turystycznych świadczonych w krajach Unii Europejskiej przez podmioty spoza Unii. Na przykład wielkie amerykańskie portale jak Expedia (właściciel marek: Expedia.com, Hotels.com, Travelocity.com, Trivago.com i Orbitz.com), czy Agoda z grupy Priceline.
ECTAA zwracała uwagę Komisji Europejskiej na nierówność w traktowaniu touroperatorów i linii lotniczych. Ci pierwsi muszą przedstawiać zabezpieczenia na wypadek bankructw, te drugie – nie. Tymczasem to właśnie linie lotnicze upadają częściej i z większym hukiem. Tylko w zeszłym roku były wśród nich Monarch i Air Berlin. Na lodzie zostały tysiące klientów i współpracujące z tymi przewoźnikami biura podróży.
Myślę, że Komisja Europejska dostrzegła ten problem. Gdyby rząd niemiecki nie przeznaczył na powrót klientów Air Berlina 150 milionów euro, skandal byłby jeszcze większy.
To jest tak samo jak z wizami do USA – obywatele czterech krajów Unii Europejskiej nadal muszą starać się o wizy, żeby wyjechać do tego kraju. ECTAA apelowała do Komisji Europejskiej o zniesienia tej nierówności lub wprowadzenia wiz dla obywateli Stanów Zjednoczonych, chcących podróżować do krajów Unii Europejskiej. Komisja Europejska nie uzyskała jednak zwolnienia swoich czterech członków z wymogu wizowego, a zarazem stwierdziła, że wprowadzanie wiz dla Amerykanów nie będzie korzystne dla Unii Europejskiej.
Dotychczas Komisja Europejska uważała, że zaostrzenie regulacji dla linii lotniczych nie jest konieczne, bo ryzyko upadku linii lotniczej jest małe. A teraz życie pokazało, że wcale nie. Na upadku Air Berlina ucierpiało 200 tysięcy pasażerów, bo tyle biletów było sprzedanych.
Komisja analizuje sytuację i na pewno udzieli nam odpowiedzi.
W Polsce - przeszkadza kadrowa karuzela
Jeśli spotkamy się za dwa lata, co wyliczy pan jako osiągnięcia swojej kadencji w ECTAA?
Mam nadzieję, że zakończy się sprawa VAT-u. Orzeczenia Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości spodziewamy się we wrześniu, ale trochę czasu zabierze także przeanalizowanie tego orzeczenia.
Dwa lata będzie też z pewnością trwała praca nad ewaluacją ustaw transponujących dyrektywę o imprezach turystycznych i powiązanych usługach turystycznych.
Kolejny duży obszar, to wypracowanie lepszego modelu współpracy między liniami lotniczymi a agentami IATA. Ci ostatni odczuwają negatywne konsekwencje prowadzonych ostatnio przez IATA działań.
Jak pan ocenia sytuację branży turystycznej w Polsce?
Rynek turystyczny w Polsce rozwija się stabilnie, pomagają w tym jego konsolidacja i trwający od dwóch lat boom na wyjazdy z biurami podróży. Nowa ustawa o imprezach turystycznych, mimo pewnych wątpliwości, z pewnością uporządkuje sytuację jeśli chodzi o funkcjonowanie organizatorów turystyki.
To, co może budzić wątpliwości, to niedocenianie wciąż znaczenia tego sektora dla polskiej gospodarki i ostatnie zmiany kadrowe w ministerstwie odpowiedzialnym za turystykę – w ciągu ostatnich dwóch lat trzy razy zmienili się podsekretarze stanu odpowiedzialni za turystykę, a na koniec zlikwidowano to stanowisko. Decyzja ta została negatywnie przyjęta przez branżę turystyczną.
Ten rok nie jest łatwy dla branży, biorąc pod uwagę ogrom pracy, która nas czeka w związku z wprowadzeniem nowej ustawy o imprezach turystycznych i powiązanych usługach turystycznych czy RODO. Polska Izba Turystyki wspiera branżę w tej pracy. Prowadzimy szkolenia z obydwu skomplikowanych aktów legislacyjnych, które cieszą się ogromną popularnością, nie tylko naszych członków.
Paweł Niewiadomski jest pierwszym prezesem ECTAA (Europejska Organizacja Związków Biur Podróży Unii Europejskiej) wybranym na dwuletnią kadencję. Wcześniej funkcję tę rotacyjnie obejmował co roku przedstawiciel innego kraju. Niewiadomski prowadzi w Łodzi własne biuro podróży Holiday Tours, zajmujące się organizowaniem wyjazdów do krajów egzotycznych. Od lat angażuje się też w pracę społeczną na rzecz środowiska turystycznego, najpierw jako wiceprezes Polskiej Izby Turystyki, a od roku 2012 jako prezes. Zasiadał też trzykrotnie w zarządzie ECTAA, którego członkiem PIT jest od roku 1998, jako wiceprezes.
