Usługa turystyczna opodatkowana, gdy są profity

Spółka przez własny niepubliczny zakład opieki zdrowotnej świadczy usługi medyczne (zwolnione z VAT), w tym również dla cudzoziemców. Aby je promować, dla pacjentów czekających na zabiegi, zamierza organizować wycieczki po Polsce. W tym celu nabywa różne usługi np. zakwaterowania, gastronomiczne i transportu. Działalność ta nie ma przynosić zysku. Jak rozliczać VAT od takich usług? – pyta czytelnik.

Usługi medyczne należy rozliczać odrębnie od turystycznych. Te pierwsze są zwolnione z opodatkowania. W wypadku drugich należy zastosować metodę VAT marża. Oznacza to, że 23-proc. podatek płacony jest tylko od zysku. Problem w tym, że skoro wycieczki organizowane są w celu promocji świadczeń medycznych, to spółka może na nich nic nie zarabiać. Jeśli marża będzie wynosić zero, obliczony od takiej podstawy podatek również wynosi zero.

Pacjent nie musi być turystą

Trudno uznać, że organizowanie wycieczek dla zagranicznego pacjenta jest ściśle związane z usługą medyczną. Można ją bowiem wykonać bez takiego dodatkowego świadczenia. Należy więc uznać, że spółka wykonuje dwa odrębne rodzaje usług: medyczne i turystyczne.

W opisanej sytuacji może pojawić się pytanie, jak rozliczać usługi transportowe. Z interpretacji Izby Skarbowej w Warszawie z 14 lutego 2012 r. (IPPP2/443-1243/11-6/IG) wynika, że zależy to od celu przejazdu. Jeśli jest nim miasto, gdzie będzie wykonywane świadczenie medyczne, to nie należy tych usług traktować jako świadczonych dla bezpośredniej turystyki (nawet, gdy pacjent przy okazji zwiedzi miasto). Inaczej będzie np., gdy zabieg lub operacja odbywają się w Warszawie, a spółka organizuje wyjazd do Krakowa. Wtedy usługa transportu związana jest bowiem tylko ze zwiedzaniem.

Kiedy podatek od marży

Zasady opodatkowania usług turystycznych reguluje art. 119 ustawy o VAT. Zgodnie z nim podstawą opodatkowania jest tylko kwota marży pomniejszona o VAT należny. Przez marżę rozumie się różnicę między kwotą należności, którą ma zapłacić nabywca usługi, a ceną nabycia przez podatnika towarów i usług od innych podatników dla bezpośredniej korzyści turysty. Przy czym przez usługi dla bezpośredniej korzyści turysty rozumie się usługi stanowiące składnik świadczonej usługi turystyki, a w szczególności transport, zakwaterowanie, wyżywienie, ubezpieczenie. Marżą jest więc różnica między kwotą należną turyście a ceną zakupów dla jego bezpośredniej korzyści np. zakwaterowania, usług gastronomicznych czy transportu.

Nietypowe faktury

Firmom organizującym usługi turystyczne nie przysługuje prawo do obniżenia VAT należnego o naliczony od towarów i usług nabytych dla bezpośredniej korzyści turysty. Wynika to z art. 119 ust. 4 ustawy o VAT. Marża opodatkowana jest 23-proc. stawką. Wyjątkiem jest sytuacja, gdy usługa turystyki jest świadczona poza UE – wtedy stawka wynosi zero.

Zgodnie z § 5 ust. 8 rozporządzenia w sprawie wystawiania faktur w przypadku opodatkowania marży faktura w miejsce oznaczenia „Faktura VAT" powinna zawierać oznaczenie „Faktura VAT marża" oraz powinno być na niej umieszczone odesłanie do art. 119 ustawy o VAT lub art. 306 dyrektywy. Musi ona również zawierać dane określone w § 5 ust. 1 pkt 1 – 6 i 12 tego rozporządzenia. W konsekwencji na życzenie zagranicznego pacjenta (osoby fizycznej nie prowadzącej działalności gospodarczej) trzeba wystawić dwie faktury tj. zwykłą fakturę za usługę medyczną zwolnioną z VAT i fakturę VAT marża gdzie opodatkowana będzie marża według stawki 23 proc. W tej drugiej kwota podatku nie będzie wykazana.

Określenie podstawy niedopuszczalne

Pojawia się pytanie: jak określić kwotę marży, gdy usługa turystyki faktycznie nie ma na celu przynosić zysku (jedynym jej celem jest pozyskanie większej liczby pacjentów poprzez uatrakcyjnienie ich pobytu). W takiej sytuacji marża (podstawa opodatkowania) może wynosić zero zł. Co za tym idzie, nie wystąpi VAT należny.

Czy organy podatkowe mogą zakwestionować takie rozliczenie i np. przypisać usłudze turystycznej część zysku ze świadczeń medycznych? Nie. To dlatego że w ustawie o VAT jest tylko jeden przepis pozwalający organom podatkowych określić podstawą opodatkowania. Chodzi o art. 32. Dotyczy on jednak tylko transakcji pomiędzy podmiotami powiązanymi. Powiązania takie istnieją, gdy między kontrahentami lub osobami pełniącymi u kontrahentów funkcje zarządzające, nadzorcze lub kontrolne zachodzą powiązania o charakterze rodzinnym lub z tytułu przysposobienia, kapitałowym, majątkowym lub wynikające ze stosunku pracy. Istnieją one również, gdy którakolwiek z tych osób łączy funkcje zarządzające, nadzorcze lub kontrolne u kontrahentów. Nie ma więc podstaw, aby ten przepis stosować do opisanej w pytaniu sytuacji.

Co mówią przepisy

Ustawa o VAT nie zawiera definicji usług turystycznych. Znajdziemy ją natomiast w ustawie z 29 sierpnia 1997 r. o usługach turystycznych (tekst jedn. DzU z 2004 r. nr 223, poz. 2268 z późn. zm). Wskazuje ona, że pojęcie to obejmuje: usługi przewodnickie, usługi hotelarskie oraz wszystkie inne usługi świadczone turystom. Turystą jest zaś osoba, która podróżuje do innej miejscowości poza swoim stałym miejscem pobytu na okres nieprzekraczający 12 miesięcy, dla której celem podróży nie jest podjęcie stałej pracy w odwiedzanej miejscowości i która korzysta z noclegu przynajmniej przez jedną noc.

VAT Turystyka Biura Podróży

Pozostało jeszcze 84% artykułu