Ratingi biur podróży 2017: Jak oni to robią

W poniedziałek przedstawiliśmy ratingi biur podróży na rok 2017 („Ratingi biur podróży 2017 – najlepsze oceny w historii”). Sytuacja wielu touroperatorów w trudnym roku 2016 się poprawiła. Dzięki temu branża zorganizowanej turystyki wyjazdowej jest coraz stabilniejsza.

ZOBACZ PEŁNĄ TABELĘ AKTUALNYCH RATINGÓW

Dobre wyniki większości organizatorów doprowadziły do tego, że najważniejsza dla stabilności branży jako całości relacja jej funduszy własnych do wielkości biznesu (przychodów ze sprzedaży imprez turystycznych) osiągnęła historycznie najwyższy poziom 9,6 procent, a dla ankietowanych touroperatorów nawet 10,2 procent. Dla porównania – w pamiętnym 2012 roku było to zaledwie 1,8 procent, a przed rokiem 8,6 procent.

Tak dobry wynik branża turystyki wyjazdowej zawdzięcza głównie mocnym finansowo i szybko rozwijającym się liderom, których udział w jej obrotach wzrósł już do 70 procent. Liderzy ci swoją przewagę nad innymi zyskali w dużej mierze dzięki wysokiej jakości zarządzaniu i dobremu wyczuciu w strategicznym planowaniu rozwoju przedsiębiorstw.

Są też jednak ośrodki zewnętrzne, wpływające na sytuację turystyki wyjazdowej. Zaliczyć do nich trzeba administrację centralną, która kształtuje przepisy regulujące działalność branży, a przez politykę makroekonomiczną wpływa w dużej mierze na tempo wzrostu dochodów ludności, co automatycznie przekłada się na możliwości wyjazdowe Polaków.

Z kolei ośrodki decyzyjne w Dublinie (Ryanair) i w Budapeszcie (Wizz Air) w bardzo istotnym stopniu wpływać będą na podział ogólnego tortu turystyki wyjazdowej między zorganizowaną turystykę wyjazdową oraz wyjazdy aranżowane przez turystów samodzielnie.

Dynamika tej drugiej części turystyki była w ostatnich sezonach znacznie wyższa, ale przy utrzymaniu nadal tak wysokiej efektywności obecnych polskich liderów turystyki, sytuacja powinna stopniowo dążyć do równowagi.

Prawdopodobną przyszłością dzisiejszej branży jest jej dalsza stabilność finansowa oraz sprawność biznesowa, które będą się opierać w przeważającej mierze na dzisiejszych liderach zorganizowanej turystyki wyjazdowej.

Dzisiaj przedstawiamy krótkie opisy, wyjaśniające, jak poszczególne firmy dochodziły do obecnej pozycji i oceny.

Itaka kolejny raz otrzymała wyższą ocenę (AA- za A+) dzięki konsekwentnemu poprawianiu zarówno kluczowej dla stabilności organizatorów relacji funduszy własnych, jak i rentowności i wyników finansowych. W tym sezonie Itaka najprawdopodobniej wykaże znacznie wyższy niż zwykle przyrost przychodów ze sprzedaży imprez turystycznych, co w zestawieniu ze zwiększonymi kapitałami (można spodziewać się, że przeznaczy na nie nowe zyski) może przynieść jej relacje zbliżone do tych z 2016 roku i dlatego perspektywa oceny pozostaje stabilna.

Organizator od 2009 roku jest niekwestionowanym liderem polskiej zorganizowanej turystyki wyjazdowej. Jego udział w przychodach ze sprzedaży imprez turystycznych dla ankietowanych organizatorów wynosił w roku 2016 ponad 33 procent, a w całej branży ponad 30 procent.

Dominująca pozycja Itaki jest rezultatem bardzo wysokiej dynamiki wzrostu w latach 2004-2016, z reguły znacznie wyższej niż branżowa średnia. Co istotne, organizator ten w niezbyt korzystnych dla branży pokryzysowych latach 2009-2016 zwiększył obroty z turystyki o 147 procent. Warto zaznaczyć, że szybki rozwój Itaki zawsze szedł w parze z dobrymi wynikami finansowymi, a takie połączenie u touroperatorów zdarza się bardzo rzadko.

W minionym roku Itaka zanotowała wzrost przychodów o 9,8 procent, co dawało dynamikę około czterokrotnie większą niż w branży jako całości. Na uwagę zasługuje jednak zwłaszcza bardzo znaczny, bo prawie 46 procentowy wzrost zysku netto, do 50,8 mln złotych. Jest to godne podkreślenia szczególnie dlatego, że Itaka szczególnie ucierpiała w wyniku aktów terroryzmu, które drastycznie zmniejszyły zainteresowanie turystów wyjazdami do Turcji i Egiptu, czyli dwóch krajów bardzo ważnych z punktu widzenia touroperatora. Itace – dzięki zdywersyfikowanej ofercie i dobrej pozycji na innych rynkach – udało się zatrzymać klientów a nawet powiększyć ich liczbę.

Dziś Itaka jest praktycznie biurem bez słabych punktów. Oferuje szeroką i zróżnicowaną pod każdym względem paletę produktów, których ceny są konkurencyjne. Silną stroną organizatora jest też rozbudowana do 169 placówek sieć własnych sklepów oraz sprawne działy call center i współpracy z agentami.

Można wymienić właściwie jeden słaby punkt, który może mieć znaczenie w przyszłości, a mianowicie brak własnej bazy hotelowej. Prezes Itaki Mariusz Jańczuk wspominał o chwilowo odłożonych planach w tym zakresie, co jest o tyle uzasadnione, że nie ma sprzyjającego momentu na takie inwestycje. Europa Zachodnia jest około połowy cyklu koniunkturalnego, co wyraźnie zwiększa ruch turystyczny, a co za tym idzie ceny noclegów i całych nieruchomości hotelowych.

Ostatnio Itaka informuje o bardzo dużym wzroście sprzedaży, która licząc od 30 września 2016 roku (początek) do końca pierwszego kwartału była większa o 52,3 procent niż przed rokiem.

Rainbow (bez zmiany oceny) w ostatnim sezonie umocnił pozycję wicelidera w branży turystyki wyjazdowej, zwiększając w niej udział z około 16 do prawie 18 procent.

W ofercie tego organizatora dużą rolę odgrywają dochodowe wycieczki objazdowe, egzotyczne i egzotyczno-objazdowe. Jego stabilności finansowej sprzyja też duże zróżnicowanie kierunków i prawie 50-procentowy udział sprzedaży przez własne kanały dystrybucji.

Zróżnicowany portfel produktów powoduje, że Rainbow jest stosunkowo odporny na konkurencję tanich linii, a ryzyko biznesowe dla jego rozwoju jest stosunkowo niewielkie. Rainbow rozpoczął też inwestowanie w hotele w Grecji, co ostatnio zaczyna być uważane jest za istotny element „kompletnego organizatora”. Rainbow utrzymał wysoką ocenę AA, a jej perspektywa jest stabilna.

TUI Poland należy do największego europejskiego koncernu turystycznego TUI Group. W 2013 roku biuro przeprowadziło prawdziwą rewolucję w strukturze swojej dystrybucji i zdecydowanie postawiło na sprzedaż przez internet i call center oraz sieć sklepów własnych, a liczba współpracujących z nim agentów została ograniczona o dwie trzecie. Zmiany przyczyniły się do poprawy konkurencyjności organizatora i stworzyły możliwość obniżenia cen wycieczek, co zadecydowało o powrocie do szybszej ekspansji.

Biuro kładzie duży nacisk na rozwój rentownych zazwyczaj produktów egzotycznych, a także częściowo dostosowuje swoje produkty (tańsze hotele trzygwiazdkowe) i kanały dystrybucji (częściowy powrót do współpracy z biurami agencyjnymi) do realiów nowych klientów z Polski B.

Ocena TUI Poland wynosi A, a jej perspektywa jest pozytywna, ponieważ biuro wyraźnie poprawiło wynik finansowy (8 mln złotych zysku netto przy 24 tysiącach złotych zysku netto rok wcześniej) i ma duże szanse na dalsze jego wzmocnienie.

Grecos Holiday w latach 2013 – 2016 awansował w rankingu największych pod względem przychodów ze sprzedaży imprez turystycznych biur podróży z miejsca dziewiątego na czwarte (w ostatnim sezonie z piątego na czwarte miejsce, zastępując na nim Coral Travel Wezyr Holidays), jednakże kluczowym sezonem w historii biura był rok 2012, w którym biznesowo poszło ono „pod prąd” ogólnej koniunktury w Grecji i, pomimo bardzo dużego spadku ruchu turystycznego na tym kierunku, związanego w dużej mierze z poważnym kryzysem w Grecji, wykazało wyjątkowo wysoki wzrost sprzedaży, który wyniósł 30 procent. W kolejnym sezonie wzrost wyniósł ponad 60 procent, co ostatecznie umocniło Grecosa na pozycji wicelidera kierunków greckich (po Itace).

W latach 2013-2016 roku Grecos nieprzerwanie zajmuje pozycję najbardziej rentownego wśród dużych biur podróży z bardzo dobrym w branży turystycznej średnim wynikiem prawie 4 procent. Organizator, który obecnie pozostaje największym biurem relatywnie silnie związanym z agencyjnymi biurami podróży, poszerza stopniowo ofertę produktów o nowe wyspy (w tym Cypr), a od roku 2015 również o wycieczki objazdowe. Ma dobre notowania w rankingach konsumenckich, co przy atrakcyjnych cenach plasuje go w ścisłej czołówce organizatorów o najlepszej relacji jakości do ceny.

Grecos Holiday z racji swej greckiej specjalizacji w odmianie wybitnie zdywersyfikowanej nie jest zbytnio narażony na konkurencję tanich linii (a nawet może być dla nich przez jakiś czas atrakcyjnym partnerem), co sprawia, że również jego długoterminowe ryzyko niestabilności jest niewielkie. Ocena biura od zeszłego roku nie zmieniła się i wynosi obecnie AA, a jej perspektywa nadal określona jest jako stabilna.

Coral Travel Wezyr Holidays należy do dużej tureckiej grupy turystycznej OTI Holding z siedzibą w Stambule, której najważniejszym obszarem biznesowym jest Rosja. Dawniej organizator koncentrował się głównie na Turcji i Egipcie, ale w ostatnich sezonach starał się różnicować geograficznie swoje produkty. W sprzedaży bazuje głównie na sieci agentów, ale rozwija również sieć firmowych salonów sprzedaży, choć w dość ograniczonym zakresie.

Wydarzenia sezonu turystycznego 2015 roku spowodowały duży spadek liczby turystów na dominujących dotychczas kierunkach organizatora, a w sezonie 2016 roku spadek ten jeszcze zdecydowanie się pogłębił. Mimo że w stosunkowo krótkim czasie touroperator zmniejszył program na kierunkach budzących obawy klientów i jednocześnie zwiększył na kierunkach uważanych za bezpieczne, to nie udało mu się (tak jak Itace) zapobiec zmniejszeniu skali przychodów (273 mln zamiast 416 mln zł) i liczby klientów. Zarazem jednak poprawił relacje w bilansie i w rachunku wyników (3 mln zł zysku zamiast 1,77 mln zł). Przy tym zdecydowanie zaczęło rosnąć zainteresowanie turystów z Polski wyjazdami do Turcji i Egiptu. Ta spowodowało, że jego rating został podniesiony z B- na B+ z równoczesną zmianą perspektywy nieznanej na stabilną.

Neckermann Polska należy do drugiego europejskiego koncernu turystycznego Thomas Cook. Przed ponad dekadą zajmował drugie miejsce pod względem przychodów w Polsce, ale przez wiele lat ze stosunkowo małą dynamiką powiększał swój biznes. Jednocześnie osiągał przeważnie dobre zyski, dzięki czemu zgromadził relatywnie duże fundusze własne, które obecnie zapewniają mu w ratingach wysoką ocenę stabilności.

Roku 2016 Neckermann nie może zaliczyć do udanych. Jego przychody spadły o 16,2 procent, co jest wynikiem o prawie jedną piątą gorszym niż w branży. Zysk netto również spadł kolejny rok z rzędu i wyniósł zaledwie 240 tysięcy złotych.

U tego organizatora wyjątkowo dużą rolę odgrywa sprzedaż samych noclegów (tzw. wycieczki z dojazdem własnym), co jest nietypowe na polskim rynku.

Wyraźnie słabsze wyniki za 2016 rok i wypłacenie sobie części funduszy własnych Neckermanna Polska przez właściciela, osłabiły nieco pozycję ekonomiczną tego biura podróży, ale pozwoliły jeszcze na utrzymanie oceny, która pozostała na poziomie AA z perspektywą stabilną.

Net Holiday został drugi raz uwzględniony w ocenach w ramach regularnego cyklu wiosenno-wakacyjnego. Touroperator działający od 2013 roku wyróżniał się dotąd bardzo dużą dynamiką wzrostu, która np. w 2015 roku wyniosła 86 procent, ale w kolejnym bardzo zwolnił tempo ekspansji (do niewiele ponad 11 procent). Przyczyniło się to do poprawienia wyników i stabilizacji finansów organizatora – pierwszy raz firma zanotowała zysk – 700 tysięcy złotych netto.