Turystyczny Fundusz Gwarancyjny – jak to działa?

Turystyczny Fundusz Gwarancyjny działa przy Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym (UFG). Nie ma osobowości prawnej, bo pod nazwą „fundusz" kryje się jedynie wyodrębniony rachunek bankowy, na który będą spływać składki od touroperatorów. Do jego obsługi w UFG stworzono biuro TFG, na czele którego w randze dyrektora stanęła Renata Mentlewicz, wcześniej związana z branżą ubezpieczeniową. W skład biura wchodzi jeszcze jedna osoba na pełnym etacie, Katarzyna Korycka-Fuhrmann, która do UFG przyszła prosto z departamentu turystyki Ministerstwa Sportu i Turystyki, gdzie pracowała m.in. przygotowując projekt ustawy o Turystycznym Funduszu Gwarancyjnym.

Jak wyjaśnia Mentlewicz, na rzecz TFG pracują też inne osoby zatrudnione w UFG. Są to specjaliści z różnych działów: informatyki, księgowości, call centre czy z kancelarii, którym dodano w tym celu część etatu. Twórcy ustawy ulokowali fundusz w instytucji już działającej, by jego działalność nie pociągała zbyt dużych kosztów. Założyli, że uruchomienie i funkcjonowanie TFG w pierwszych dwunastu miesiącach będzie kosztować 2,5 miliona złotych, a w kolejnych około 1,8 miliona. W pierwszym etapie największą kwotę, bo 900 tysięcy złotych, ma pochłonąć przygotowanie oprogramowania dla funduszu. – Wszystko wskazuje, że zmieścimy się w tych kwotach. Są one stosunkowo nieduże dzięki temu, że korzystamy z infrastruktury UFG – mówi Mentlewicz.

Dlaczego Ubezpieczeniowy Fundusz Gwarancyjny? To instytucja istniejąca od 26 lat. Zajmuje się wypłacaniem odszkodowań ofiarom wypadków drogowych , gdy sprawcy nie mieli obowiązkowego OC lub gdy są nieznani. UFG ściga też nieubezpieczonych właścicieli pojazdów i nakłada na nich kary, a także występuje do nieubezpieczonych sprawców o zwrot wypłaconych za nich odszkodowań (regres). Na fundusz składają się wszyscy ubezpieczyciele, którzy sprzedają polisy OC. Składka wynosi 1,3 procent ich wartości. UFG zatrudnia 170 osób, a jego przychody w tym roku wyniosą ponad 300 mln złotych.

– Mamy więc ogromne doświadczenie w działalności zbliżonej do tej, jaką ma wykonywać Turystyczny Fundusz Gwarancyjny. Prowadzimy bazy danych, w których są informacje o polisach OC i wypłaconych z nich odszkodowaniach dla ponad 22 milionów pojazdów jeżdżących po polskich drogach i ponad 300 mln rekordów z lat poprzednich – wyjaśnia Mentlewicz.

Klikasz i płacisz

Chociaż ustawa o funduszu została uchwalona w lipcu, dopiero od soboty, 26 listopada, obowiązują jej przepisy dotyczące biur podróży. Od tej pory od każdej umowy zawartej na wyjazdy z organizatorem turystyki, a właściwie od każdego uczestnika takiej imprezy, touroperator zobowiązany jest odprowadzać składkę na fundusz.

Nie musi tego jednak robić codziennie ale, zgodnie ze znowelizowaną ustawą o usługach turystycznych, raz na miesiąc. Ma na to czas do 21. dnia każdego miesiąca. Do tego terminu powinien przesłać do TFG deklarację z informacjami statystycznymi o sprzedanych imprezach (ile, dokąd i jakim środkiem transportu) oraz przelać na konto funduszu składki odpowiednie do wysokości deklaracji.

Deklaracja obejmuje poprzedni miesiąc. Dla przykładu – za listopad (26 - 30 listopada) przedsiębiorcy mają się rozliczyć do 21 grudnia. Nie ma znaczenia, kiedy nastąpi wyjazd klienta, decyduje data zawarcia z nim umowy (w razie wycofania się klienta, składkę można skompensować przy następnej wpłacie).

Dla ułatwienia rozliczeń oprócz e-deklaracji fundusz utworzył dla każdego z 4006 zarejestrowanych w prowadzonej przez Ministerstwo Sportu i Turystyki Centralnej Ewidencji Organizatorów Turystyki i Pośredników Turystycznych biur podróży subkonto. – Pieniądze będą wpływały na jeden rachunek funduszu, ale dzięki temu, że każdy podmiot będzie miał przypisane do niego subkonto, łatwiej będzie kontrolować kto, ile i kiedy wpłacił – wyjaśnia Mentlewicz.

- Zależy nam, żeby jak najmniej obciążać przedsiębiorców. Elektroniczne deklaracje ułatwią życie szczególnie tym małym. Na stronie ufg.pl jednym kliknięciem będą mogli wysłać deklarację po jej wypełnieniu – opowiada dyrektor biura TFG. I dodaje, że w następnym etapie planuje rozbudowę funkcji strony i zintegrowanie jej z systemem płatności tak, aby każdy touroperator mógł za jej pośrednictwem przelać pieniądze, a także podglądać stan swoich wpłat.

Składka albo kłopoty

Jest też procedura przewidująca, co robić, jeśli organizator nie wypełni swojego obowiązku. – Jeśli do 21. dnia miesiąca nie prześle nam deklaracji i pieniędzy, dostanie od nas przypomnienie. Jeśli to nie poskutkuje, zawiadomimy marszałka województwa, w którym touroperator jest zarejestrowany, a ten rozpocznie procedurę wykreślenia firmy z ewidencji organizatorów turystyki – mówi Mentlewicz.

Od czasu do czasu pracownicy UFG będą mogli zapukać do biura podróży i poprosić je o wykaz sprzedanych wyjazdów. Dzięki temu pozwoli to skontrolować, czy podane w comiesięcznych deklaracjach informacje zgadzają się z rzeczywistością. Jeśli okaże się, że ktoś zaniża składki, może być pociągnięty nawet do odpowiedzialności karnej. Ustawa przewiduje za to karę od trzech miesięcy do pięciu lat więzienia (czytaj też: "Ustawa o funduszu turystycznym - zaniżysz składkę, skończysz w więzieniu").