Betlej: Słabnie wiara Polaków w gospodarkę

W podsumowaniu ważnych wydarzeń ostatniego tygodnia w turystyce wyjazdowej prezes Instytutu Badań Rynku Turystycznego Traveldata Andrzej Betlej zwraca uwagę, że raport Polskiego Związku Organizatorów Turystyki z 21 tygodnia tego roku odnotował najlepszy od 12 tygodni wynik sprzedaży wyjazdów z biurami podróży („W biurach podróży Grecja zgarnia wszystko”). W wypadku imprez lotniczych wzrosła ona rok do roku o 17,3 procent. Dynamika dwuletnia wyniosła więc 42,9 procent, co nie zmienia faktu, że pozostaje ona jednak w ogólnym trendzie spadkowym – pisze ekspert.

Powoli słabnącą dynamikę sprzedaży wycieczek powodować mogą typowe dla maja osłabienie nastrojów konsumenckich i zbliżające się wydarzenia sportowe, które z reguły nie sprzyjają sprzedaży zagranicznych wycieczek – ocenia. Z ekonomicznego punktu widzenia popyt powinien być lepszy, ale „być może mamy już równolegle do czynienia ze wstępnymi symptomami zjawiska dekonsumpcji asekuracyjnej, choć zasadniczo powinno ono wystąpić dopiero po zakończeniu lata”.

Turcja traci w Polsce i w Niemczech

Autor przechodzi do omówienia statystyk sprzedaży podawanych przez sieć Wakacje.pl. Zwraca jednak uwagę, że omawiany tydzień był nietypowy ze względu na długi weekend i ładną pogodę, co powodowało większą skłonność Polaków do wyjazdów.

W minionym tygodniu zdecydowanie najbardziej zyskiwała Grecja – pisze Betlej. Jej udział rynkowy wzrósł już siódmy raz z rzędu, tym razem o 0,87 procent, co jest rzadko spotykaną wielkością na tym etapie zaawansowania sprzedaży w sezonie. Najbardziej traciła udziały Turcja – o 0,4 procent. Na pozostałych kierunkach, oprócz Bułgarii (spadek o 0,2 procent), nie odnotowano większych zmian.

Pozycja Turcji w sprzedaży turystycznych wyjazdów słabnie nie tylko w Polsce, ale i w Niemczech, i to nawet w jeszcze większej skali. „Mają na to zapewne dodatkowy wpływ ostrzeżenia tamtejszego MSZ, zwracające uwagę na podwyższone ryzyko nieprzewidzianych zdarzeń, mogących być skutkiem prowadzonej tam kampanii wyborczej” – wyjaśnia Betlej. W Turcji 24 czerwca mają się odbyć przedterminowe wybory prezydenckie i parlamentarne (czytaj też: „Niemiecki MSZ zaleca ostrożność w Turcji”).

Traveldata przygotowała za firmą analityczną TrevoTrend wykres zmiany rok do roku liczby rezerwacji hoteli przez niemieckich turystów według pięciu najpopularniejszych krajów w ostatnich czterech miesiącach. Widoczny jest tam znaczący spadek dynamiki rezerwacji wyjazdów do Turcji – podkreśla ekspert.

Jednak jeśli nie spełnią się obawy o niemieckiego MSZ, Turcj ma duże szanse na kolejną fazę dynamicznego wzrostu, gdyż wraz ze stopniowym słabnięciem miejscowej waluty wzrastać powinna konkurencyjność tureckiej branży turystycznej podobnie jak miało to miejsce w Egipcie po głębokiej dewaluacji jego waluty w listopadzie 2016 roku – pisze Betlej.

Plusy i minusy tygodnia

Prezes Traveldaty śledzi notowania partii tureckich i wyciąga wniosek, że poparcie dla prezydenta Recepa Tayyipa Erdogana i jego partii AKP jest stabilne. Zalicza to wydarzenie do korzystnych z punktu widzenia polskiej turystyki, chociaż nie wyjaśnia, dlaczego. Z jego materiału sprzed tygodnia można wnioskować jednak, że uważa, że zmiana władzy w Turcji na bardziej liberalną otworzyć może tamtejszy rynek lotniczy przed tanimi liniami, co zaszkodziłoby polskim touroperatorom.

Do plusów (a konkretnie „raczej plus”) zalicza Betlej też sytuację Polski, która jest liderem wzrostu gospodarczego w Unii Europejskiej. Według danych z 30 maja wzrost PKB w pierwszym kwartale 2018 roku był w Polsce o 0,1 procent większy niż podane wstępnie 5,2 procent. Za Polską uplasowały się Słowenia z wynikiem 4,6 procent i Czechy z Węgrami, w których wzrost wyniósł po 4,4 procent. Jak zastrzega jednocześnie ekspert, dynamika PKB ma jedynie pośredni wpływ na koniunkturę w branży turystycznej. Ważniejsze są nastroje konsumentów, a te uległy ostatnio nawet dość istotnemu osłabieniu. Konkretnie chodzi o gorsze postrzeganie perspektyw gospodarczych kraju.

„W dużym stopniu winni są, mówiąc delikatnie, niezbyt skuteczni propagandziści rządowi, którzy nawet w teoretycznie bardzo sprzyjającym otoczeniu makroekonomicznym nie bardzo potrafią się odnaleźć – wysnuwa wniosek Betlej. W ten sposób nawet najbardziej optymistyczne wieści gospodarcze nie mają pozytywnego przełożenia na ogólne nastroje konsumenckie”. Sytuację częściowo ratują coraz szybciej rosnące wynagrodzenia – dodaje.

Jest też minus – „nieco niepokojące wieści z Zachodniej Europy”. O co chodzi? O spowolnienie gospodarcze w krajach strefy euro, gdzie wzrost obniżył się z 2,8 do 2,5 procent, w tym w Niemczech z 2,9 do 2,3, a we Francji z 2,8 do 2,2 procent. A słabszy wzrost u sąsiadów może ujemnie wpłynąć i na tempo rozwoju Polski, choć akurat na branżę turystyki zorganizowanej większy wpływ mogą wywierać zmiany natężenia konkurencji tanich linii lotniczych, gdyż mogą one w naszym rejonie szukać rekompensaty dla słabszej koniunktury na „zasadniczym dla nich lotniczym rynku paneuropejskim”.

Ceny praktycznie bez zmian

Przyglądając się cenom wycieczek w biurach podróży Traveldata – relacjonuje jej prezes – doszła do wniosku, że w ostatnim tygodniu, dla wycieczek z wylotami między 6 i 12 sierpnia, średnia cena wzrosła o 2 złote.

Zmiany średnich cen firma ilustruje mapą i wykresem sporządzonym na podstawie danych z Wakacji.pl.

Jak relacjonuje Betlej, miniony tydzień przyniósł wyższe od przeciętnej (czyli od 2 złotych) wzrosty średnich cen wycieczek na Wyspy Kanaryjskie i do Egiptu (o 46 i 21 złotych) i bliskie przeciętnemu – do Grecji (wzrost o 5 złotych). Ponownie spadły natomiast nieco wyśrubowane już ceny wycieczek do Turcji (o 11 złotych) i do przeżywającej przedłużające się osłabienie popytu Bułgarii (o 27 złotych).

Seria wzrostów cen wycieczek do Turcji, które od końca stycznia zdrożały przeciętnie o 405 złotych została przerwana, co może mieć związek ze słabnącą ostatnio sprzedażą tego kierunku, na którą wpływ mogła mieć zbyt wysoka zwyżka cen przed dwoma tygodniami – ocenia autor analizy.

Ceny podróży do Tunezji – pisze dalej – po ośmiu zwyżkach z rzędu (łącznie o prawie 300 złotych) ponownie spadły, tym razem o 14 złotych. Niewielkie korekty cen w dół nie pomagają słabnącej w ostatnim okresie sprzedaży Tunezji, natomiast wspierają popyt na innym relatywnie mało kosztownym kierunku, którym jest Albania.

Porównanie cen obecnych do cen sprzed roku doprowadziło Traveldatę do wniosku, że średnia dla wylotów w okresie pierwszego pełnego tygodnia sierpnia 2018 była większa o 13 złotych.

Czy jest wyjaśnienie tej zmiany? Owszem – wpłynęły na nią czynniki, które decydują o kosztach wycieczek – cena paliwa lotniczego była w minionym tygodniu zdecydowanie wyższa niż przed rokiem (2,91 wobec 2,25 zł/litr, czyli o 29,3 procent), a jej wpływ dodatkowo wzmacniał tańszy złoty, który w skali 12 miesięcy osłabł dla rozliczeń turystycznych prawie o 2,5 procent. „W rezultacie (…) działały one w kierunku podwyższania średniego poziomu kosztów wycieczek o około 135-145 złotych”. „Należy pamiętać, że wpływ zmian cen paliwa i walut na ceny wycieczek jest w zależności od touroperatora mniej lub więcej opóźniony (m.in. przez kontrakty zabezpieczające i politykę marż), a ich wpływ należy traktować w uśrednionych kategoriach docelowych (asymptotycznych)” – czytamy.

Na wykresie widoczne jest dalsze pozostawanie Turcji na pozycji lidera wzrostów cen wycieczek rok do roku, choć różnica cen znacząco zmalała (z 199 do 99 złotych), na co największy wpływ miała znaczna zwyżka cen w tym okresie przed rokiem – wyjaśnia Betlej. Drugim bardziej kosztownym kierunkiem stała się Bułgaria (o 16 złotych), której ceny w ubiegłym sezonie o tej porze dość istotnie spadły. Pozostałe wiodące kierunki były w podobnej skali (od 20 do 31 złotych) mniej kosztowne niż przed rokiem, a na pozycji kierunku o największym spadku cen rok do roku pokazała się tym razem Grecja – opisuje autor.