Betlej: Turcja hamuje, Egipt dodaje gazu

Ze spadku liczby sprzedanych wycieczek w biurach podróży nie należy wyciągać zbyt daleko idących wniosków – pisze na początku swojego cotygodniowego komentarza do sytuacji na rynku turystyki wyjazdowej prezes Instytutu Badań Rynku Turystycznego Traveldata Andrzej Betlej, odnosząc się do wyników podanych przez raport Polskiego Związku Organizatorów Turystyki („Słabszy tydzień w biurach podróży”).

W ostatnim tygodniu – tłumaczy ekspert – jedynie trzy dni trwała dobra sprzedaż, co charakteryzuje zwykle koniec miesiąca. Pozostała część tygodnia przypadała już na kolejny miesiąc, czyli stanowiła jakby oddech w tempie sprzedaży wycieczek.

Traveldata ilustruje wykresem przebieg sprzedaży w ostatnich dwóch latach.

Słupki oznaczają dwuletnią dynamikę wzrostu liczby imprez lotniczych, a czarna linia dynamikę wzrostu w poprzednim sezonie, czyli niejako „wkład” sezonu 2015/2016 w łączny wzrost w okresie dwuletnim. Widać, że ze sprzedażą wycieczek nie dzieje się nic niedobrego. Dynamika sprzedaży dwuletniej (słupki) jest dość stabilna, a niewysoka dynamika rok do roku w ostatnim raporcie (+15,5 procent) ma związek z bardzo wysoką bazą odniesienia sprzed roku, którą obrazuje czarna linia.

Turcja hamuje, Egipt dodaje gazu

W minionym tygodniu, w statystykach Wakacji.pl skumulowana (czyli liczona od początku sprzedaży) liczba zakupionych wyjazdów sezonu lato 2018 przekroczyła wartość sprzedanych imprez na sezon zimowy 2017/18 – odnotowuje Betlej, przechodząc do omówienia wyników sprzedaży podawanych przez sieć agencyjną Wakacje.pl.

Jak wyjaśnia, poświęca nieco więcej miejsca na wykresy pokazujące trendy w przedsprzedaży sezonu letniego 2018.

Na wykresie – tłumaczy autor – widoczna jest nadal znaczna przewaga Grecji nad pozostałymi kierunkami, która na razie utrzymuje się na mniej więcej podobnym poziomie. Wzrost udziału tego kierunku w listopadzie jest w pewnym stopniu związany z rozkręcaniem się sprzedaży biura Grecos Holiday, które zaczęło ją nieco później niż niektórzy rywale.

Drugim, pod względem najchętniej kupowanych, kierunkiem od listopada stała się Turcja, a apogeum jej udziału przypada na grudzień, później jednak zainteresowanie nią zaczęło spadać. W dużym stopniu odwrotnie rozwijała się sytuacja konkurencyjnej Bułgarii, a istotną przyczyną było kształtowanie się relacji średnich cen na obu kierunkach – pisze ekspert.

Jeśli natomiast chodzi o ostatni tydzień, jedne kierunki zyskiwały, a inne traciły na znaczeniu, choć nie były to zmiany duże. Do tych pierwszy zaliczają się Egipt (+0,3 procent) , Bułgaria (+0,07 procent) i Albania (+0,07 procent). Traciły natomiast Turcja (-0,38 procent), Grecja (-0,1 procent) i Hiszpania (-0,08 procent).

Przyrosty udziałów Egiptu wynikają z „lastowego” charakteru tego kierunku, którego sprzedaż wraz z przybliżaniem się terminów wyjazdów nabiera wigoru – dodaje autor. I ocenia, że problemy słabnącej dynamiki sprzedaży Turcji mają prawdopodobnie swoje źródło w zbyt ograniczonej ofercie przygotowanej przez organizatorów, co powoduje wzrost cen (już do poziomu wyższego niż przed rokiem).

Kolejny wykres pokazuje przewagę Bułgarii w miesiącach wakacyjnych i czerwcu nad Turcją, która jest rezultatem przywoływanego już osłabienia tempa sprzedaży Turcji i równoległego przyspieszenia sprzedaży Bułgarii.

„Rzuca się też w oczy wyraźnie niedomagająca w środkowej fazie sezonu sprzedaż Hiszpanii, która jest zapewne skutkiem silnej konkurencji Bułgarii, ale też Turcji, a nawet stosunkowo nowych atrakcyjnych kierunków jak Albania i Czarnogóra, czy odradzającej się Tunezji. Taka sprzedaż Hiszpanii odzwierciedla w jakimś stopniu raczej słuszne mniemanie, że [przez wysokie ceny] (…) kierunek staje się mało konkurencyjny, a podobnie [jak Polacy] reagują też turyści z Zachodu (np. z Niemiec)”.

Na trzecim wykresie bardzo wyraźnie widać duży wzrost udziałów Turcji i to dla wyjazdów we wszystkich miesiącach, a zarazem duży spadek udziałów Grecji i Hiszpanii. Co ciekawe, suma strat obu tych kierunków w przybliżeniu odpowiada przyrostom udziałów Turcji. W grze nie bierze wyraźnego udziału Egipt, prawdopodobnie, jako kierunek wybitnie „lastowy”, pokaże swoje znaczenie później – komentuje prezes Traveldaty.

Na wykresie nie ma na razie Tunezji, która odgrywa w rezerwacjach rosnącą rolę. Udział tego kraju w statystykach Wakacji.pl przekroczył już 3,5 procent.

Wyniki Thomasa Cooka nie zachwyciły inwestorów

Betlej przywołuje też inne ważne wydarzenia na rynku. Thomas Cook w ostatnią środę („Cook: Sprzedajemy to, na czym zarabiamy najwięcej”) przedstawił wyniki pokazujące jego działalność w pierwszym kwartale roku obrotowego 2017/2018 (IV kwartał 2017 roku). Wyniki biznesu touroperatorskiego (oddzielonego niedawno od lotniczego) nie zachwyciły – ocenia ekspert. Sprzedaż wzrosła o 5,1 procent, do 1305 mln funtów, a strata operacyjna nieznacznie zmalała – z 23 do 22 mln funtów. Dług netto wzrósł o 71 mln funtów (do 1296 mln), ale w wersji po uwzględnieniu efektów jednorazowych oraz różnic kursowych zmalał o 65 mln funtów.

Raport zawiera jak zwykle wiele optymistycznych przesłań, ale inwestorzy zareagowali nań jednak negatywnie, co uwidoczniło się w przecenie akcji touroperatora. Do końca tygodnia ich cena spadła ze 125,3 do 119 funtów, czyli o 5 procent. W tym samym czasie akcje TUI Group spadły jedynie o 0,4 procent, a londyński indeks średnich spółek FTSE 250 o 2,4 procent.

Nagrodzony ogłasza niewypłacalność

Autor komentuje też upadek biura podróży RejsClub.pl („Upadło biuro podróży Rejsclub.pl”). Jak przypomina, ten touroperator odebrał w listopadzie „w eleganckich wnętrzach hotelu Zamek Biskupi w Janowie Podlaskim” podczas VIII Wielkiej Gali Luksusowa Marka Roku 2017 statuetkę „Luksusowa Marka Roku 2017″.

„Sprawa jest zbyt nowa, aby (…) można powiedzieć coś konkretnego na temat przyczyn niepowodzenia biznesowego tego biura podroży. Być może przyczyna jest bardziej naturalna niż można przypuszczać i wiąże się z zaostrzeniem konkurencji w tym segmencie [rejsów] spowodowanym rozpoczęciem w nim działalności przez prawdziwego giganta, jakim w polskiej turystyce jest biuro Itaka. Jeśli tak, to klienci i agenci mogliby rozważyć stopień ryzyka innych firm oferujących produkty w tym segmencie turystyki” – komentuje Betlej.

Złotówka się umacnia, a ceny nie spadają

W części poświęconej badaniu cen wycieczek w biurach podróży Betlej podaje, że dla wylotów w szczycie sezonu letniego (6-12.08.2018) średnia cena wzrosła w ciągu ostatniego tygodnia o 45 złotych (wcześniej wzrosła o 30, 12, 27 i 17 złotych, spadła o 8 i 12 złotych, a jeszcze wcześniej wzrastała o 4, 27 i 10 złotych). Największe zwyżki średnich cen odnotowano na Cyprze, Malcie i w Albanii – o 146, 143 i 87 złotych. Największa zniżka miała miejsce na tunezyjskiej Dżerbie – o 78 złotych, a symboliczna w Portugalii – o 1 złoty.

Zmiany średnich cen wycieczek obrazuje mapa, a ich przebieg w tym sezonie na przedstawiony jest na wykresie.

W minionym tygodniu widać było kontynuację trwającego od czterech tygodni wzrostu średnich cen wycieczek do Grecji i na Wyspy Kanaryjskie – wyjaśnia Betlej. Do tendencji wzrostowej dołączyły dwa tygodnie temu również Turcja i Egipt, co spowodowało generalny dość istotny wzrost średniej ceny wycieczek, częsty w pierwszych dekadach miesięcy w środkowej fazie sezonu sprzedaży. Sytuacja ta ujemnie wpływała na dynamikę wzrostu sprzedaży Turcji, gdyż powoli staje się ona dość kosztowna. Słabszy wzrost ceny był za to udziałem Bułgarii, co z kolei pomogło jej w powrocie do nieco lepszej sprzedaży. Ceny spadały natomiast w wypadku wyjazdów do Tunezji, która zajmuje już 8 miejsce wśród najpopularniejszych kierunków z udziałem 3,65 procent (przed miesiącem 3,22 procent).

W porównaniu rok do roku średnia cena była wyższa o 42 złote (poprzednio była niższe o 7 złotych, wcześniej wyższa o 2 złote, a jeszcze wcześniej niższa o 34, 32, 39, 71, 9, 18, 49 i 28 złotych). Był to największy wzrost średniej ceny w tym sezonie letnim – podkreśla Betlej.

Nadal mamy jeszcze względnie wczesny okres sprzedaży, a więc jeszcze nie wszystkie istotne dla cen czynniki oddziałują w pełni na ich poziom – pisze dalej ekspert. Nadal na obniżenie cen wycieczek działają elementy o charakterze kosztotwórczym. Cena paliwa lotniczego jest wprawdzie nieco wyższa niż przed rokiem (2,51 wobec 2,43 zł/litr, czyli o 3,3 procent), ale w skali 12 miesięcy zdecydowanie wzrosła wartość polskiej waluty w rozliczeniach turystycznych – tym razem o 6 procent.

Na wykresie widoczne są dość istotne zwyżki cen rok do roku na najważniejszych kierunkach wyjazdów. Spowodowane jest to po części sytuacją, w której przed rokiem bieżące ceny na wszystkich tych kierunkach spadły w skali od 8 złotych (Grecja) do 31 złotych (Wyspy Kanaryjskie). Warto przy tym zauważyć, że pierwszy raz w tym sezonie średnia cena w Turcji przewyższyła poziom sprzed roku – wyjaśnia Betlej.