Betlej: Zbliża się lepsza koniunktura na wycieczki

Wiele niezbyt pomyślnych informacji – zwłaszcza o poświątecznej sprzedaży wycieczek – nie nastraja optymistycznie touroperatorów i agentów turystycznych. Należy jednak pamiętać, że dotyczą one tylko części rynku, nie powinno się więc przywiązywać do nich nadmiernej wagi w ocenie koniunktury w zorganizowanej turystyce wyjazdowej jako całości – pisze na wstępie swojego poniedziałkowego materiału prezes Instytutu Badań Rynku Turystycznego Traveldata Andrzej Betlej.

Jak szacuje ekspert, sprzedaż wycieczek w biurach podróży, jest o 13-15 procent większa niż przed rokiem. Robi tym samym korektę nieco bardziej optymistycznego wyliczenia sprzed trzech tygodni, kiedy te nadwyżkę szacował na 15-20 procent „ze wskazaniem na wyższy koniec”.

Nadal obowiązuje teza – dodaje – że sprzedaż zimy jest dynamiczniejsza od sprzedaży lata, choć różnica nie jest duża, gdyż „ta ostatnia jest mocno wspierana bardzo tanimi propozycjami biura TUI Poland”.

Zima ma się lepiej niż lato

Zastrzegając, że mogą to być wyliczenia obarczone błędem, Betlej podaje, że wzrost sprzedaży zimowych lotniczych imprez turystycznych można oszacować na 15-17 procent, a letnich na 4-5 procent mniej. W sezonie zimowym nie wystąpiło bowiem jakieś dramatyczne pogorszenie koniunktury – przed rokiem dynamika wzrostu sprzedaży sezonu zimowego wyniosła 23 procent. Warto przypomnieć – dodaje Betlej – że dane zMerlinaX całkowicie rozjechały się wtedy z realiami branży, gdyż wskazywały na zaledwie około 2,5 procent, co może być ważną wskazówką w wyciąganiu wniosków w tym sezonie.

Co do sprzedaży wyjazdów letnich, to nastąpiło duże jej zróżnicowanie, w zależności od touroperatora – od kilkudziesięcioprocentowego wzrostu w TUI Poland po istotne spadki w pozostałej grupie (z pewnymi wyjątkami) – przekonuje Betlej.

Jeszcze większe rozwarstwienie występuje, jeśli chodzi o biura agentów turystycznych – podaje dalej autor. W zdecydowanie lepszej sytuacji są agenci współpracujący z TUI Poland. Niedawno jeszcze zyskali oni, po tym jak z grona ich konkurentów zniknęło sto kilkadziesiąt placówek sieci Wakacje.pl, które zakończyły współpracę z tym touroperatorem. Przy tym sytuacja biur nie współpracujących z TUI jest jeszcze dodatkowo mniej korzystna, jako że w pierwszej fazie sprzedaży najwięksi organizatorzy z reguły bardzo intensywnie faworyzują i wykorzystują własne kanały sprzedaży.

Trudno o optymizm u konsumentów

Generalnie jednak nie ma powodów do wielkiego niepokoju. Dynamika sprzedaży wycieczek wcale nie jest mała, a „jej obecny niekorzystny podział pomiędzy grupy biur agencyjnych i organizatorów nie jest najprawdopodobniej zjawiskiem trwałym”.

Niekorzystną presją wywiera na rynek spadek nastrojów konsumenckich. On z kolei wziął się prawdopodobnie z niejasności co do podwyżek cen prądu.

Drugi powód osłabnięcia optymizmu konsumentów to negowanie sukcesów obecnej administracji w gospodarce. W ostatnich badaniach nastrojów społecznych, zaskakująco duża liczba respondentów wyrażała przekonanie, że polska gospodarka nie rozwija się i pozostaje w recesji. „Przewaga takich odpowiedzi wśród osób bardzo interesujących się polityką, czyli będących najbardziej czynnymi odbiorcami mediów, wynosiła 54 do 42. Jeszcze większa była przewaga osób spodziewających się pogorszenia sytuacji materialnej swoich gospodarstw w okresie trzech lat (50 do 17), dwie trzecie twierdziło zaś, że sprawy kraju generalnie zmierzają w złym kierunku”.

Żeby było ciekawiej – pisze ekspert – w Niemczech wskaźniki zaufania konsumenckiego pozostają na niezłych poziomach, choć to tamtejsza gospodarka od dwóch kwartałów balansuje na krawędzi recesji, a nasza jest w ścisłym czubie najszybciej rosnących gospodarek Unii Europejskiej. Swoistym fenomenem pozostaje, że w stosunku do września, października i częściowo listopada nastąpiło całkowite odwrócenie odpowiedzi w tej samej grupie i w tych samych kwestiach, tj. trzy czwarte twierdziło, że gospodarka się rozwija, trzy czwarte spodziewało się lepszej sytuacji materialnej za trzy lata i wreszcie dwie trzecie uważało, że sprawy kraju zmierzają w dobrym kierunku”.

Dlatego – zdaniem autora – ten stan nie może potrwać zbyt długo i najprawdopodobniej zaobserwujemy w tej kwestii silne odreagowanie. Tak więc zaniknie część wpływu czynnika osłabiającego nastroje konsumenckie, których zmiany zwykle najsilniej oddziałują na zakupy towarów i usług dalszej potrzeby, do których należą zagraniczne wycieczki.

Stąd płynie optymistyczny wniosek, że sprzedaż wycieczek powinna niebawem ulec poprawie, a gdyby jednocześnie zmalała presja cenowa wywołana przez TUI Poland, zarówno agenci (nie współpracujący z tym biurem), jak i pozostali organizatorzy powinni odczuć istotną poprawę koniunktury.

Wycieczki drożeją z tygodnia na tydzień

W ostatnim tygodniu średnia cena wycieczki z wylotem między 5 a 11 sierpnia wzrosła o 48 złotych (w tygodniach poprzednich ceny wzrosły o 14, 3 i 7 złotych i spadły o 9 i 2 złote). Najbardziej nominalnie w górę poszły ceny wakacji na malcie – o 382 złote. Dużo rosły też koszty wyjazdu na Cypr – o 160 złotych i w Portugalii – o 122 złote.

Największe zniżki cen w minionym tygodniu odnotowano w wypadku wyjazdów na wyspę Kos – o 24 złote i do Turcji Egejskiej – o 21.

Zmiany średnich cen w ostatnim tygodniu obrazuje mapa, a ich przebieg w tym sezonie przedstawiony jest na wykresie poniżej.

W minionym tygodniu ceny wakacji w pięciu najważniejszych dla polskich turystów krajach rosły w mniejszym stopniu niż średnia wszystkich kierunków (48 złotych). Najbliższa przeciętnej była średnia zwyżka w wypadku Bułgarii – 39 złotych, a jako jedyna zniżkę odnotowała Turcja – o 13 złotych.

Jeśli przyjrzeć się cenom pod kątem zmiany rok do roku, okaże się, że średnia cena z zeszłego tygodnia jest większa od zeszłorocznej o 10 złotych (w poprzednich tygodnia ceny były niższe o 3 i 7 złotych, w tygodniach wcześniejszych wyższe o 38, 45, 39 i 46 złotych).

Podobnie jak w drugiej połowie minionego sezonu letniego również w obecnym first minute czynniki o charakterze kosztotwórczym działają na zmniejszania zysku ze sprzedaży wycieczek – wyjaśnia Betlej. Cena paliwa lotniczego była wprawdzie w minionym tygodniu na tym samym poziomie jak w czwartym tygodniu stycznia 2018 (2,53 zł/litr), ale kurs złotego dla rozliczeń turystycznych pozostawał słabszy o ponad 5,2 procent. W rezultacie koszty organizatorów wycieczek rosły o około 85 – 95 złotych.

Nadal utrzymuje się – wyjaśnia ekspert – wyraźny wzrost średnich cen wycieczek do zyskujących na popularności i mniej kosztownych, ale dobrych jakościowo krajów, czyli do Egiptu i Turcji, gdzie średnie ceny rok do roku wzrosły o 336 i 166 złotych.

Jednocześnie spadły ceny wycieczek do Bułgarii i Grecji – odpowiednio o 20 i 19 złotych. Ale najmocniej cena obniżyła się rok do roku na wyjazdy na Wyspy Kanaryjskie – 184 złote (przed tygodniem i dwoma również były znacząco niższe – o 188 i 179 złotych).

Z mniej masowych kierunków jedynym kierunkiem, na którym odnotowano istotny wzrost cen była Tunezja, a wyniósł on 92 złote. W znacznie mniejszym stopniu zwyżkowały ceny w Albanii i w Maroku – o średnio 36 i 29 złotych, a na pozostałych kierunkach odnotowano spadki cen w ujęciu rocznym. Największe były one na Cyprze i Majorce – o 275 i 181 złotych, znacznie mniejsze w Portugalii – o 40 złotych, a symboliczne na Malcie, gdzie wyniosły złotówkę – opisuje prezes Traveldaty.

„Z perspektywy dwóch sezonów liczonych łącznie (dla wylotów w pierwszym tygodniu sierpnia) najwyraźniej zwyżkowały średnie ceny wycieczek do Turcji i Egiptu – o 168 i 106 złotych, a w znacznie mniejszym stopniu do Grecji – o 30 złotych. Niewielki spadek cen w tym ujęciu odnotowała Bułgaria – o 27 złotych, a wyraźnie większy kierunki tunezyjskie i kanaryjskie – o średnio 93 i 112 złotych”.

Jak wskazuje autor, Egipt podrożał ze względu na wysoką, choć ostatnio malejącą inflację (około 12 procent) i znaczące roczne umocnienie się miejscowej waluty (już o ponad 13 procent w stosunku do złotego), co daje roczny wzrost egipskich cen wewnętrznych wyrażony w naszej walucie o ponad 26 procent. Z kolei znaczący wpływ na spadki cen na Wyspach Kanaryjskich mogą mieć obniżki w tamtejszych hotelach (sytuacja ta dotyczy również zimy), które wynoszą na hotelowych platformach rezerwacyjnych ponad 7 procent.

TUI podwójnym liderem

Jeśli porównać ceny w biurach podróży, największą zniżkę średniej ceny w zeszłym tygodniu w porównaniu z ubiegłym sezonem, wykazywały oferty TUI Poland i Rainbow, które były tańsze o około 85 i 65 złotych, z tym że średnia zniżka cen w grupie hoteli, które były obecne również w poprzednim sezonie jest u tego ostatniego organizatora mniejsza i wynosi około 15 złotych – zastrzega ekspert.

Niewielki spadek średniej w ujęciu rocznym miała też oferta Exim Tours – o 20 złotych. Pozostali organizatorzy proponowali ceny większe od 38 do 447 złotych niż w tym samym okresie poprzedniego sezonu.

Traveldata policzyła też, które biuro podróży miało najwięcej najniższych cen, biorąc pod uwagę 24 kierunków i trzy kategorie hoteli. Pierwsze miejsce zajął ponownie TUI Poland z liczbą 39 ofert (przed tygodniem 42), przed Rainbowem z 24 ofertami, Eximem Tours z 21 ofertami i Itaką z 20 ofertami (przed rokiem 30, a przed dwoma 29 ofert). „Przewaga TUI Poland nad innymi organizatorami jest szczególnie wyraźna w niższych kategoriach hoteli. Świadczyć to może o kontynuacji przesunięcia akcentu biznesowego tego organizatora w kierunku słabiej sytuowanych klientów masowych, choć jest już widoczna pewna modyfikacja tego nastawienia” – wskazuje Betlej.

Najwięcej niskich cen na wyjazdy do Egiptu miało biuro Coral Travel – 7 ofert. Za nim uplasowały się Sun & Fun z 3 ofertami. Jeśli chodzi o Grecję, to najniższymi cenami wyróżniał się Rainbow 11 ofertami. Drugi był TUI Poland z 9, a trzecia Itaka z 8 ofertami. W wypadku wycieczek na Wyspy Kanaryjskie największą liczbą najniższych cen wyróżnił się TUI Poland – 11 ofert. Do Turcji najtaniej można było wyjechać z Coralem Travel (6 ofert), a do Tunezji z Eximem (4 oferty), natomiast do Bułgarii z TUI Poland (3) lub z Eximem (2 oferty). W porównaniu z okresem sprzed roku TUI Poland osłabiło swoją pozycję w Egipcie, a wzmocniło w Grecji, w Turcji i na Wyspach Kanaryjskich, Rainbow w Grecji i na Wyspach Kanaryjskich, a Coral Travel w Turcji i Tunezji.

Lider podnosi ceny

Andrzej Betlej przedstawia też tabelę z czołówką biur podróży, które w ostatnim tygodniu po przekrojowo najkorzystniejszych cenach oferowały klientom imprezy turystyczne. Zestawienie odnośnie do sezonu Lato 2019 – podobnie jak poprzednie – otwiera z wyraźną przewagą biuro TUI Poland. Ta przewaga uległa jednak znacznemu zmniejszeniu w stosunku do obserwowanej w poprzednich miesiącach z powodu dość wyraźnych zwyżek cen na niektórych kierunkach tego organizatora, w tym w Bułgarii, gdzie jego ceny mimo to pozostały bardzo konkurencyjne.