Betlej: W biurach podróży nie przybywa klientów, za to rosną ceny

Z czynników mających istotny wpływ na sprzedaż wypoczynkowych wyjazdów zagranicznych nie zawodzi dynamika wzrostu dochodów gospodarstw domowych, która kształtuje się nieco powyżej przewidywań. Wyraźnie niedomagają jednak nastroje konsumenckie i społeczne, które nadal pozostają pod wpływem intensywnej walki politycznej – konstatuje prezes Instytutu Badań Rynku Turystycznego Traveldata Andrzej Betlej, otwierając swój kolejny, cotygodniowy materiał analizujący wydarzenia mające wpływ na turystykę wyjazdową.

Nastroje w dół, zakupy stop

Mogło się wydawać – dodaje – że rozhuśtane nastroje związane z przeprowadzonymi 26 maja wyborami do Europarlamentu uspokoją nieco atmosferę, ale nic takiego się nie stało. Polityczna walka związana z jesiennymi wyborami do polskiego Sejmu i Senatu trwa w najlepsze. W ten sposób nawiązuje do badania Kantar Consumer Index, które pokazuje dość istotny spadek nastrojów społecznych w czerwcu. Jedyną grupą wiekową, której nastroje się poprawiły były osoby do 24 roku życia. Największy regres nastąpił natomiast w grupie 55+.

Aż o 7 punktów procentowych pogorszyły się prognozy ludzi odnośnie do stanu ich gospodarstw domowych, a wzrost obaw o sytuację materialną szczególnie mocno uderza w turystykę wyjazdową, bo wydatki na rozrywki są ograniczane w pierwszej kolejności. Na potwierdzenie tego zjawiska ekspert przedstawia wykres dynamiki sprzedaży detalicznej towarów z grupy lepiej sprzedającej się przy słabszych nastrojach i wyższym poziomie obaw (meble, RTV, AGD) i tych z grupy mającej charakter bardziej doraźny i znacznie lepiej sprzedającej się przy dobrych nastrojach konsumenckich (tekstylia, odzież i obuwie). „Produktom tym modelowo znacznie bliżej do zagranicznych wycieczek”.

Na wykresie widać, że kłopoty z popytem w turystyce wyjazdowej rozpoczęły się w grudniu 2018 roku, gdy wyraźnie spadła dynamika sprzedaży w kategoriach tekstylia, odzież i obuwie i przybrała po raz pierwszy od dawna wartości poniżej dynamiki dla mebli, RTV i AGD (pole czerwone) – wyjaśnia autor.

Warto też zauważyć – dodaje Betlej – że podobna lecz jedynie jednomiesięczna sytuacja miała miejsce w styczniu 2017 toku, zapewne w związku z dużym zachwianiem nastrojów spowodowanych wydarzeniami w Sejmie na przełomie 2016 i 2017 roku. A kolejną ciekawą obserwacją są bardzo duża dynamika sprzedaży tekstyliów, odzieży i obuwia w okresie first minute sezonu 2018. Wycieczki w tym czasie sprzedawały się również bardzo dobrze, co było jedną z przyczyn późniejszej bardzo dużej przewagi popytu nad podażą i dużych strat finansowych organizatorów.

Autor nawiązuje jeszcze do swojego materiału sprzed tygodnia, by wyjaśnić, że nie tyle zalecał w nim zatrudnianie w biurach podróży, jak w bankach, głównego ekonomisty ale osób specjalizujących się wyjaśnianiu wpływu nastrojów konsumenckich i społecznych, zdarzeń politycznych, a nawet pogody na koniunkturę w sprzedaży wycieczek. Z pewnością pomogłoby to w sterowaniu podażą i bieżącymi cenami – zapewnia.

Historia ostatnich lat potwierdza duży wpływ ewolucji nastrojów na sprzedaż w turystyce. Widać też było wpływ na tę dziedzinę programu 500+ czego, zdaniem Betleja, touroperatorzy poza TUI Poland, nie docenili, a także pogody. „Obecnie na szczęście nikt już nie neguje, że pogoda znacząco wpływa na koniunkturę w turystyce”.

Wyższe ceny w biurach zapowiadają zysk

Autor przechodzi teraz do tematu wzrostu cen wycieczek na przykładzie pierwszego tygodnia lipca. Przedstawia wykres rocznej ich zmiany z wyprzedzeniami w stosunku do terminu wylotu w zakresach 1-5 tygodni i 2-6 miesięcy. Dla porównania pokazuje również wykres rocznej zmiany cen wycieczek w pierwszym tygodniu lipca 2018 roku w takim samym schemacie.

Na wykresie widać duży roczny wzrost cen imprez, choć – jak przyznaje ekspert – skala tego zjawiska okazała się trochę mniejsza niż sam oczekiwał. W samej końcówce sprzedaży nieco mogą niepokoić lekkie oznaki przewagi podaży w Bułgarii, ale też osłabienie wzrostu cen w Grecji i na Wyspach Kanaryjskich. W relacji z poprzednim tygodniem poprawiła się natomiast sytuacja w Turcji i w Egipcie.

Osłabienie impetu wzrostu cen może zdaniem Andrzeja Betleja wynikać z korzystnej dla touroperatorów obniżki cen paliwa i wzmocnienia złotego wobec dolara i euro.

Biorąc pod uwagę takie samo wyprzedzenie wobec terminu wyjazdu (5 tygodni), roczny wzrost cen w sierpniu jest nieco większy niż w lipcu (192 wobec 167 złotych). Należy pamiętać jeszcze, że przy tym samym wyprzedzeniu w sierpniu sytuacja w zakresie cen paliwa i kursów walut jest korzystniejsza niż w lipcu średnio o około 30 złotych na lotniczą imprezę turystyczną – wyjaśnia i wylicza, że w piątym tygodniu przed wylotem w sierpniu touroperatorzy poprawili marże o około 40 złotych wobec tego samego okresu w lipcu.

„Rozpatrując kwestie cen od strony kierunków widoczne są te same tendencje, jak wcześniej dla wyjazdów w lipcu (za wyjątkiem ostatniego tygodnia sprzedaży), czyli lekkie słabnięcie gradientu wzrostu cen na kierunkach takich jak Turcja, Egipt i Bułgaria, przy korzystniejszej sytuacji na kierunkach greckich i Wyspach Kanaryjskich (patrz też wykresy cen pod mapkami)” – pisze prezes Traveldaty.

Mocny złoty i tania benzyna

W minionym tygodniu średnia cena wycieczki z biurem podróży z wylotem między 5 a 11 sierpnia wzrosła o 6 złotych (poprzednio wzrosła o 24 i 5 złotych i dwukrotnie spadła o 13 złotych) – opisuje wynik badania jakie przeprowadziła Traveldata, jej prezes w kolejnym wątku tekstu.

Największą zwyżkę Instytut odnotował w wypadku wyjazdów na Korfu – o 139 złotych. Dużo rosły tez ceny wakacji na Gran Canarii i Fuerteventurze (poprzednio była na niej istotna zniżka średnich cen) – o 76 i 66 złotych.

Największe spadki średnich cen wycieczek obejmowały wyjazdy do Portugalii – o 96 złotych, na Maltę – o 76 złotych i na Majorkę – o 66 złotych.

Zmiany średnich cen w ostatnim tygodniu obrazuje mapa, a ich przebieg w tym sezonie przedstawiony jest na wykresie poniżej.

Przed rokiem ceny o tej porze spadały. W tym roku jednak nic nie zapowiada podobnego scenariusza – ceny last minute w ostatnich tygodniach były dość wysokie, wyraźnie przewyższały ceny ubiegłoroczne.

W minionym tygodniu zdecydowanie najbardziej wzrosły średnie ceny wycieczek na Wyspy Kanaryjskie i do Grecji (o 52 i 31 złotych), nieznaczne lub nieduże spadki odnotowały natomiast ceny wycieczek do Egiptu, Bułgarii i Turcji – o 1, 4 i 16 złotych.

Wzrost cen na tym pierwszym kierunku jest charakterystyczny dla tego sezonu wraz z przybliżaniem się do terminu wyjazdu. Wynika to również ze zdecydowanego zmniejszenia oferty przelotów przez tanie linie, co utrudnia znalezienie alternatywnych wyjazdów i zwiększa popyt na oferty biur podróży. Z kolei wzrost cen w Grecji jest w dużej mierze skutkiem ograniczenia podaży – wyjaśnia Betlej.

To samo badanie, ale porównujące ceny tegoroczne z cenami zeszłorocznymi prowadzi do wniosku, że tegoroczne wycieczki są średnio droższe o 192 złote niż rok temu. Taki wzrost jest największy w tym sezonie (w tygodniach wcześniejszych ceny przewyższały ubiegłoroczne o 167, 123, 80, 87, 102, 95, 93, 77, 92, 145 i 85 złotych).

Korzystna dla touroperatorów jest też niższa o 8,6 procent cena paliwa lotniczego i kurs złotego. Polska waluta wzmocniła się wobec zagranicznych o 1,2 procent. Łącznie daje to zmniejszenie kosztów organizatora o 50 – 60 złotych w stosunku do sytuacji sprzed roku.

W skali roku najmocniej zdrożały wakacje w Grecji – już o 266 złotych. Nadal rosną też ceny wyjazdów do Turcji, o 190 złotych, i do Egiptu – o 150 złotych. Należy jednak pamiętać – dodaje Betlej – że w poprzednim sezonie Grecja notowała o tej porze spadek cen w ujęciu rocznym o 182 złote, a Turcja o 63 złote. Jedynie koszt wycieczki do Egiptu w tamtym czasie rósł o 86 złotych.

Ze 72 do 89 złotych wzrosła skala rocznych zwyżek cen wycieczek do Bułgarii, a w tym samym tygodniu ubiegłego sezonu ceny na tym kierunku spadały średnio o 6 złotych.

Drugi raz w tym sezonie Wyspy Kanaryjskie wyszły na plus w rocznych porównaniach cen, o 151 złotych. W minionym sezonie o tej samej porze ceny wycieczek sierpniowych notowały spadek cen w ujęciu rocznym, który wyniósł średnio aż 318 złotych. Warto przy tym zaznaczyć, że przez kilkanaście ostatnich tygodni ceny wycieczek na Wyspy Kanaryjskie sprzedawane w last minute były dla organizatorów zdecydowanie korzystne – pisze Betlej.

Na mniej masowych kierunkach zdecydowanie największe zwyżki cen w ujęciu rocznym kolejny raz Traveldata odnotowała na Cyprze – średnio o 616 złotych. Mniejsza ich skala wystąpiła w Albanii, Maroku i Portugalii – o 393, 314 i 256 złotych. Jeśli chodzi o odwrotną tendencję, to duży spadek, 377 złotych, objął ceny wakacji na Malcie.