Betlej: Oferty wakacji last minute drożeją najmocniej

Sprzedaż wycieczek w biurach podróży w ostatnich trzech tygodniach z powodów kalendarzowych (tygodnie przed- i poświąteczny oraz majówkowy) była bardzo słaba, prawdopodobnie około jednej trzeciej poniżej średniej z kilku tygodni wcześniejszych – ocenia prezes Instytutu Badań Rynku Turystycznego Traveldata Andrzej Betlej. Tym stwierdzeniem rozpoczyna cotygodniową analizę. Jak dodaje, lepszym sprawdzianem koniunktury będzie sprzedaż w tygodniu zaczynającym się 6 maja, bo będzie przebiegać już w atmosferze nieco lepszych nastrojów konsumenckich związanych z zakończeniem niepewności wywołanej bezterminowym strajkiem nauczycieli. To powód do poprawy, która może być jeszcze dodatkowo wsparta odłożonym popytem z okresu minionych trzech tygodni.

Czytaj też: „Betlej: Strajki nauczycieli popsuły nastroje konsumentów”.

Ekspert stara się wysnuć jakieś wnioski, co do możliwego przebiegu sprzedaży w najbliższych tygodniach, na podstawie badań nastrojów konsumentów z kwietnia w ostatnich czterech latach (2016-2019). Wyraźnie najlepiej sprawdzały się poglądy respondentów najmłodszych (do 24 lat) – pisze. To jednak wiadomość niekorzystna, gdyż właśnie ostatnio w tej grupie poziom optymizmu konsumenckiego istotnie osłabł.

Jeśli wziąć natomiast pod uwagę wykształcenie respondentów, „nie ma wyraźnych liderów poza rokiem 2016, w którym najlepiej sprawdziły się oceny grup z wykształceniem podstawowym, gimnazjalnym i zawodowym”.

Według kryterium miejsca zamieszkania największym optymizmem wyróżniali się mieszkańcy wsi i mniejszych miejscowości, stanowiący istotną część klientów w czasach umasowienia turystyki wyjazdowej – ocenia Betlej. Ale dodaje, że „obecnie grupa ta generuje sygnał umiarkowanie negatywny, zmalała bowiem jej przewaga optymizmu społecznego i konsumenckiego na tle pozostałych respondentów, a w zakresie wskaźników wyprzedzających nawet prawie zanikła. Pozostałe kategorie generują sygnały neutralne (np. skład rodziny) lub umiarkowanie negatywne (np. zainteresowanie sytuacja polityczną)”.

Z tej przewagi negatywnych czynników wynika, że ewentualna poprawa nastrojów może być za słaba, żeby sprzedaż w biurach podróży wyraźnie się poprawiła – konstatuje ekspert. I ciągnąc ten wątek dodaje, że łatwo przeszacować potencjalny popyt na wycieczki, nawet w obliczu wzrostu dochodów gospodarstw domowych spowodowanego inicjatywami socjalnymi rządu.

Po pierwsze rentowność

Jak dalej stwierdza, ten wstęp służył zwróceniu uwagi na pułapki, jakie czyhają na kogoś kto próbuje ocenić popyt na wycieczki zbyt optymistycznie. Przestrzega touroperatorów przed zwiększaniem oferowanej liczby ofert, bo „obecny sezon może przynieść wiele niespodziewanych zwrotów sytuacji”.

Na razie, jego zdaniem, sytuacja w branży kształtuje się generalnie pomyślnie. „W pierwszym okresie przedsprzedaży (do końca marca) uzyskiwane marże były zbliżone do zeszłorocznych, czyli uznawanych dla tego okresu na ogół za solidne. Od mniej więcej połowy stycznia znacznie korzystniejsza dla organizatorów jest za to sytuacja w zakresie sprzedaży last minute. Stanowi to pozytywny kontrast z sytuacją sprzed roku, gdy w końcowym okresie sprzedaży często mieliśmy do czynienia ze znaczącą skalą przecen” – pisze.

Generalnie marże w turystyce wyjazdowej są tak małe, że nawet stosunkowo niewielkie zachwiania sprowadzić mogą na organizatorów spore kłopoty – wskazuje autor. Dlatego tak ważne jest roztropne kształtowanie programów, a dzięki temu utrzymanie rentowności biznesu.

Zauważa, że „taką wyważoną i racjonalną postawę” zachowuje Itaka. W efekcie Betlej wróży jej „znaczny wzrost rentowności do wielkości uznawanych za racjonalne w tej branży”.

Jego zdaniem warto zwrócić uwagę na Grecję. Choć popyt na ten kierunek osłabł w tym sezonie, „prawdopodobnie około 15 procent”, a według MerlinaX nawet o okolo 25 procent, średnia cena wyjazdu do tego kraju jest o sto kilkadziesiąt złotych wyższa niż w zeszłym roku. Dzieje się tak – uważa ekspert – dzięki „odpowiedzialnym posunięciom istotnych organizatorów operujących na tym kierunku”, jak np. Grecos, który mimo że jest to praktycznie jego jedyny kierunek zmniejszył tegoroczny program o około 12 procent, jak sam podał.

„Utrzymanie racjonalnych cen” wyjazdów do Grecji jest też wynikiem zmniejszenia podaży w związku z upadkiem Net Holiday i wycofaniem się 7islands. Razem te biura miały 5-procentowy udział w greckich wyjazdach.

Itaka zaszkodziła Novaturasowi?

Andrzej Betlej omawia teraz wyniki za pierwszy kwartał litewskiego biura podróży Novaturas, które jest też obecne na warszawskiej giełdzie. Warto bowiem jego zdaniem zwrócić uwagę na trzy kwestie.

Po pierwsze biuro odnotowało wzrost liczby klientów w sezonie zimowym o 18 procent. To o około 4-5 procent więcej niż w tym samym czasie urósł rynek w Polsce. W warunkach porównywalnego tempa wzrostu dochodów gospodarstw domowych może to oznaczać, że nasz rynek rósł w tym okresie nieco wolniej, gdyż w odróżnieniu od rynku krajów nadbałtyckich był pod negatywną presją słabnących wskaźników nastrojów konsumenckich.

Z kolei całkowita sprzedaż (zima i lato) wzrosła, licząc rok do roku, zaledwie o 2,6 procent, co oznacza, że przedsprzedaż lata spadła tam o nieco ponad 10 procent. W Polsce według wstępnych szacunków w tym samym czasie wzrost przedsprzedaży lata wyniósł od 2 do 9,5 procent.

Drugą ważną informacją są znacznie słabsze wyniki touroperatora w porównaniu z I kwartałem 2018 roku. Mimo zwiększenia liczby sprzedanych pakietów turystycznych o 10,7 procent (do 33,7 tys.) i wzrostu ogólnej liczby klientów o 9,2 procent (do 41,1 tys.) oraz zwiększenia ogólnej sprzedaży o 11,5 procent (do 28,8 mln euro), organizator odnotował stratę netto w kwocie 142 tysięcy euro w miejsce zysku przed rokiem w kwocie 945 tysięcy euro – opisuje Betlej.

Jeśli chodzi o kierunki, to wzrósł z 48,3 do 54,4 procent udział Egiptu. Stało się to kosztem Hiszpanii, której udział spadł z kolei 16,9 do 10,8 procent.

Touroperator podaje wprawdzie, że o 200 tys. euro wzrosły koszty przewozów lotniczych, jako pokłosie wcześniejszej upadłości linii Small Planet, a także, że poniósł koszt 80 tys. euro w związku z odejściem prezesa, jednak przed rokiem też poniósł jednorazowe koszty w wysokości prawie 340 tys. euro związane m.in. z wejściem na giełdy w Warszawie i Wilnie – wyjaśnia Betlej.

Zdaniem eksperta wejście na rynek litewski i łotewski polskiej Itaki zaszkodziło Novaturasowi. „Tempo jego wzrostu w Estonii wyniosło 13,2 procent, na Łotwie 20,2 procent, a na Litwie… 0,8 procent”. Jak dodaje, prawdopodobnie ta sytuacja odbije się na wynikach finansowych spółki.

Podwyżka większa niż koszty

W ostatnim tygodniu o 56 złotych wzrosła średnia cena wycieczek w biurach podróży z wylotami między 5 i 11 sierpnia (w tygodniach poprzednich cena spadła o 15 złotych i wzrosła o 37 i 62 złote) – pisze ekspert, podając wyniki badania przeprowadzonego przez Travekldatę.

Najwięcej podrożały wyjazdy do Hurghady – o 224 złote. Dużo wzrosły też na Fuerteventurę, o 187 złotych, i na Kos – o 147 złotych. A potaniały jednie do Maroka i na Teneryfę – o 46 i 40 złotych.

Zmiany średnich cen w ostatnim tygodniu obrazuje mapa, a ich przebieg przedstawiony jest na wykresie poniżej.

Wykres obejmuje przebieg zmian cen na pięciu najważniejszych kierunkach w polskiej letniej zorganizowanej lotniczej turystyce wyjazdowej. Ogólne tempo podnoszenia się średnich cen nadal pozostaje duże. W ostatnich 13 tygodniach wyniosło już 338 złote, co oznacza wzrost o ponad 10 procent. Dla wcześniejszych terminów wylotów (np. w czerwcu i w maju) zwyżki cen są często nawet większe, a jeszcze bardziej drożeją wycieczki sprzedawane w okresie tzw. last minute. Ich ceny coraz wyraźniej przewyższają ceny ubiegłoroczne.

W minionym tygodniu zdecydowanie bardziej od średniej (czyli od 56 złotych) wzrosły ceny wycieczek do Egiptu (o 124 złote). Niedużo więcej niż średnia biura podniosły ceny wypoczynku w Grecji, Bułgarii i na Wyspach Kanaryjskich – o 59, 55 i 53 złote. Tylko o 28 złotych podrożały wyjazdy do Turcji.

To samo badanie średniej ceny, ale tym razem zestawione z ceną sprzed roku, wykazało, że obecna średnia była większa o 77 złotych (w poprzednich tygodniach była wyższa o 92, 145, 85, 89, 105, 64, 53, 25, 65 i 30 złotych). To więcej niżby wynikało z prostego przełożenia wzrostu kosztów, wyliczonego przez eksperta na 55 – 65 złotych, a wynikającego z droższego o 2,2 procent paliwa i tańszego o 2,7 procent wobec zachodnich walut złotego.

Utrzymują się wyraźne – komentuje wykres Betlej – zwyżki średnich cen wycieczek do Egiptu (o 298 złotych) i Turcji (o 140 złotych). W minionym tygodniu Turcję pierwszy raz w tym sezonie wyprzedziła jednak Grecja, w wypadku której średnia roczna zwyżka wyniosła 162 złote.

Niewielka była roczna skala wzrostu cen wycieczek do Bułgarii, która zmalała – z 20 do 11 złotych, a w tym samym tygodniu ubiegłego sezonu ceny wakacji w tym kraju spadały w ujęciu rocznym o 8 złotych – wylicza autor. Najmocniej spadły ceny wyjazdów na Wyspy Kanaryjskie – średnio o 132 złote.

Wycieczka – dobra inwestycja

Warto się przyjrzeć – pisze Betlej – wzrostowi cen w odniesieniu do poszczególnych kierunkachów w okresie od 15 października zeszłego roku do 2 maja tego roku. Przedstawia je kolejna mapa przygotowana przez Traveldatę.