Betlej: Po zmianie czasu, ludzie pomyślą o wakacjach

Omawiając wydarzenia minionego tygodnia prezes Instytutu Badań Rynku Turystycznego Traveldata Andrzej Betlej zwraca uwagę, że 23. raport Ogólnopolskiego Związku Organizatorów Turystyki, pokazujący sprzedaż ofert biur podróży na obecny rok turystyczny, obejmujący trzeci tydzień marca wykazał przyspieszenie dynamiki wzrostu sprzedaży wycieczek lotniczych do 36,7 procent. Trzeci raz z rzędu przekroczyła ona więc bieżącą, 12-tygodniową średnią kroczącą i tym razem znacząco, bo prawie dwuipółkrotnie.

Średnia ta wynosi obecnie 15,7 procent, a więc jest jeszcze dość wyraźnie poniżej średniego wzrostu zakładanego dla takich wycieczek w całym sezonie.

Według Betleja, w marcu i kwietniu sprzedaż powinna mieć się lepiej, a to samo powinno dotyczyć również maja, a nawet czerwca.

Grecja lokomotywą przyrostu sprzedaży

Jak pisze ekspert, mocno ostatnio rośnie popyt turystów na wakacje w Egipcie i Turcji. W ujęciu procentowym wygląda to imponująco, ale trzeba pamiętać, że zeszłoroczny punkt odniesienia jest wyjątkowo niski. Motorem tegorocznego wzrost jest tymczasem Grecja. Dynamika sprzedaży na tym kierunku jest w dużym stopniu napędzana relatywnie atrakcyjnymi cenami prezentowanymi zwłaszcza przez obu uznanych liderów tego kierunku, czyli Itakę i Grecosa Holiday.

Oznacza to, że powoli będą się kończyły miejsca w dobrych hotelach, a wraz z tym będą one drożały – sugeruje ekspert. „Rynek grecki nie jest bowiem z gumy, a możliwości pozyskania dodatkowych pokoi po przyzwoitych cenach są w tym sezonie już bardzo ograniczone" – podkreśla autor.

Słabnący wzrost wynagrodzeń kładzie się cieniem

Tradycyjnie Betlej wskazuje na sytuację w realnych wynagrodzeniach Polaków. W styczniu dynamika nieco się podniosła (do 2,56 procent), ale w lutym znów obniżyła się do bardzo niskiego poziomu 1,76 procent.

„Na szczęście w turystyce nie ma jeszcze powodu do nadmiernego niepokoju organizatorów i agentów, ponieważ:

• po pierwsze równolegle do strumienia dochodów z pracy funkcjonuje jeszcze strumień wypłat z programu 500+,

• po drugie zmiany bieżących dochodów przenoszą się na zmiany popytu dopiero po pewnym czasie i to różnym w zależności od branży".

I znowu Betlej przywołuje wykres, tym razem przedstawiający 12-miesieczną średnią (nieważonej) dynamiki dochodów z pracy (słupki czerwone) i wspomagające je wypłaty z programu 500+ (słupki różowe) również według tej samej 12-miesięcznej formuły kroczącej. „Wypłaty te zawierają rzeczywiste kwoty, a nie kwoty teoretyczne, gdyż w niektórych miesiącach były opóźnienia, a w innych przyspieszenia wypłacanych przekazów, jak również zostały one ubruttowione i zmniejszone o tę część świadczeń, która nie trafia do rodzin pracowniczych".

Dla okresu marzec – grudzień 2017 zestawienie zawiera ponadto miesięczną projekcję, która jest w dużej mierze oparta na danych z najnowszego marcowego raportu Narodowego Banku Polskiego i Rady Polityki Pieniężnej w zakresie inflacji oraz wzrostu wynagrodzeń i zatrudnienia.

Złą wiadomością jest widoczna na wykresach dość silnie spadkowa tendencja dynamiki realnych wynagrodzeń w Polsce, dynamika realnych wypłat z programu 500+ i stopniowe dążenie obu tych wskaźników do bardzo już niskich wartości – przekonuje ekspert.

„Z powyższego wynika, że poważne spadki dynamiki realnych wynagrodzeń, z którymi obecnie mamy do czynienia, nie zagrażają zbytnio tegorocznej koniunkturze w turystyce wyjazdowej, (...) ale sugerują jej obniżony poziom dopiero w sezonie następnym, czyli poczynając od first minute w październiku 2017 roku" – pisze autor.

Na wykresie widoczna jest również wpływ programu 500+ na kształtowanie się łącznych realnych dochodów gospodarstw domowych, czyli de facto wpływu na poziom koniunktury w turystyce. Niestety, widać również, że od późnej wiosny jego znaczenie zacznie powoli wygasać, a od czerwca 2018 roku zacznie on odgrywać w tej kwestii już nawet niewielką rolę negatywną – prognozuje Betlej.

Po wygaśnięciu pozytywnego wpływu programu 500+ na dynamikę dochodów Polaków, bez dodatkowych bodźców nie należy oczekiwać na dalszy duży wzrost w turystyce – konkluduje Betlej.

„Tak się bowiem składa, że tempo rozwoju turystyki, zwłaszcza wyjazdowej, pozostaje w bardzo wysokiej korelacji z tempem pęcznienia portfeli obywateli".

Plusy i minusy tygodnia w turystyce

W minionym tygodniu do plusów dla turystyki zalicza Andrzej Betlej wyniki wyborów w Holandii. Wprawdzie wygrały je partie tworzące koalicję władzy, czyli Partia Ludowa na Rzecz Wolności i Demokracji i PartiA Pracy, ale straciły przy tym prawie połowę wcześniejszego poparcia. „Obie, prawie równorzędne partie (41 i 38 mandatów) wygrały wybory w dużej mierze na bazie obietnic poprawy sytuacji obywateli i zdecydowanie zawiodły pod tym względem zaufanie wyborców. Bezprecedensowa skala porażki partii rządzących, po raz kolejny (po np. referendum we Włoszech, Brexicie, czy wyborach w USA) uświadomiła elitom, że ludzie oczekują od władzy skutecznego zarządzania państwem, w tym poprawy swojego bytu i mają dla zawodzących ich oczekiwania polityków coraz mniej taryfy ulgowej.

Jest to świetna wiadomość strategiczna dla turystyki (pod warunkiem wyciągania z niej przez rządzących pragmatycznych wniosków), bardziej skuteczne działania na rzecz poprawy bytu stanowi bowiem de facto to samo co działania na rzecz nakręcania koniunktury w turystyce" – dochodzi do wniosku ekspert.

Inny plus dostrzega autor w zmianie czasu na letni. Jest ona dość szczęśliwie zbieżna w czasie z korzystnymi prognozami pogody na najbliższy tydzień w sporej części naszego kraju – ocenia prezes Traveldaty.

Odczuwalnie większa ilość czasu (zwłaszcza po wyjściu z pracy) w połączeniu z suchą i słoneczną pogodą mogą być czynnikami podnoszącymi nastrój i przypominającymi o zbliżającym się wielkimi krokami sezonie wakacyjnym. Zestawienie powyższego i poczucia nieco lepszej niż zwykle sytuacji materialnej oraz informacji o rosnącym popycie i cenach wycieczek może zmobilizować niektórych klientów do odwiedzania biur agencyjnych, co w jakieś mierze znajdzie przełożenie na zwiększenie liczby rezerwacji.

Należy jednak pamiętać, że wpływ tego czynnika może nie być silny i nie potrwa zbyt długo, jego działanie bowiem jest dość pokrewne okresowym fluktuacjom nastrojów konsumenckich – snuje rozważania Betlej.

Minusów autor żadnych nie wymienia.

Malta zaburza równowagę

Szesnasty raz w tym roku Traveldata porównuje ceny wycieczek samolotowych w biurach podróży w szczycie sezonu letniego (pierwszy pełny tydzień sierpnia, 7-13.08 2017 r.). Ceny były zebrane 23 marca i porównane z cenami z 16 marca i z 24 marca zeszłego roku.

Jak opisuje to Betlej, po znaczącym wzroście na początku marca (o 59 złotych) i łagodnych obniżkach w następnych dwóch tygodniach o 11 i 4 złote średnia cena dla wycieczek z wylotami pomiędzy 7 i 13 sierpnia podniosła się o 12 złotych. Największą zwyżkę Traveldata zanotowała na Malcie – o 308 złotych (poprzednio ceny spadały tam o 330 złotych). Mniejszy wzrost zauważyła w cenach wyjazdów na Majorkę i do Albanii – odpowiednio o 70 i 42 złote. Najistotniejsze zniżki średnich cen miały miejsce na Synaju, Tureckiej Riwierze i w Turcji Egejskiej i wyniosły odpowiednio 56, 49 i 36 złotych – opisuje ekspert.

Zwracają uwagę cykliczne i znaczące zmiany średnich cen wycieczek na Maltę, które wywierają pewien wpływ na wahania ogólnej średniej ceny, która bez tego wpływu byłaby wyraźnie bardziej stabilna - komentuje. Zmiany cen wycieczek jakie miały miejsce w ostatnim tygodniu na poszczególnych kierunkach obrazuje mapa

Rekordowa podwyżka

Porównanie średnich cen wakacji z biurem podróży rok do roku wskazało, że cena z ostatniego tygodnia była wyższa od tej z poprzedniego sezonu o 204 złote (w poprzednich tygodniach było to 172, 173 i 179 złotych) i była to największa różnica cen in plus w tym sezonie. Jest to sytuacja całkowicie różna od notowanej o tej porze w 2016 roku, gdyż wówczas średnia cena rok do roku dość mocno spadała – o 68 złotych – wyjaśnia Andrzej Betlej.

Wyższe ceny wycieczek w obecnym sezonie mogą być po części skutkiem zdecydowanie silniejszego tegorocznego popytu i dobrych jego perspektyw w nadchodzących miesiącach. W tym samym okresie przed rokiem nastroje konsumenckie były pod presją nagłaśnianego przez media tematu obniżek oceny wiarygodności kredytowej Polski oraz opinii opozycji odnośnie fatalnych prognoz dla polskiego budżetu, co szkodziło nastrojom Polaków i turystycznej koniunkturze – dowodzi ekspert.

Wpływ na obecny wzrost cen wycieczek wywierają też wyższe o 20 procent niż przed rokiem ceny paliwa lotniczego (2,30 wobec 1,92 zł/litr), natomiast nieznaczny jest wpływ siły złotego, gdyż jego kurs, zwłaszcza wobec euro, jest zbliżony do tego sprzed roku.