Betlej: Brak optymizmu hamuje sprzedaż wycieczek

W najnowszym materiale prezes Instytutu Badań Rynku Turystycznego Traveldata Andrzej Betlej wraca do poruszanego poprzednio ("Betlej: Agenci turystyczni tracą udziały, ale nie przychody") wątku wzrostu wzrostu sprzedaży wycieczek. Tym razem w ujęciu historycznym, aby pokazać jak układała się sprzedaż w poprzednich sezonach o tej porze roku. A konkretnie imprez lotniczych na koniec grudnia i stycznia sezonów turystycznych określanych jako okres od listopada jednego roku do października następnego.

Dane dotyczą sprzedaży skumulowanej, czyli liczonej od początku sprzedaży wycieczek w danym sezonach od 2011/2012 do 2018/2019. Jak zastrzega ekspert, dane, zwłaszcza z odległych lat, są nieco mniej dokładne, gdyż „zawierają niekiedy wyniki ekstrapolacji pomiędzy datami, w których dane charakteryzują się wysokim stopniem pewności".

Jak widać na wykresie – wyjaśnia autor - szczególnie duża dynamika była w sezonie 2013/2014, który był jakby silnym odreagowaniem marazmu w zorganizowanej turystyce wyjazdowej z lat 2009 - 2013. Jedną z ważnych przyczyn był znaczący wzrost dynamiki dochodów gospodarstw domowych związany zapewne z nadchodzącym pasmem czterech kampanii wyborczych (europejskiej, samorządowej, prezydenckiej i parlamentarnej) i ze szczególnie niską bazą sezonu 2012/2013, spowodowaną niestabilnością (np. zamach stanu i stan wyjątkowy w Egipcie) w rejonach ważnych z punktu widzenia turystyki wyjazdowej.

Widoczny jest też bardzo duży wzrost w dwóch poprzednich sezonach, będący w dużej mierze skutkiem nowych programów socjalnych i bardzo korzystnych trendów w gospodarce, które stworzyły warunki dla większego uczestniczenia w turystyce wyjazdowej mieszkańców z rejonów tzw. Polski B – wyjaśnia Betlej.

W tej sytuacji widać, że wzrost obecnego sezonu kształtuje się w pobliżu średniej dla tych okresów w poprzednich sezonach, która wynosi 16,6 procent. Dynamika mogłaby być większa – uważa ekspert – gdyby nie nadzwyczajny spadek nastrojów konsumenckich, wywołanych dużym natężeniem sporów politycznych i „wpojeniu Polakom przekonania o marnej kondycji i perspektywach polskiej gospodarki oraz ich własnych gospodarstw domowych".

Jak dodaje Betlej, kwestia rozpoznania ewentualnych trendów „w tym zakresie" jest jednym z najpoważniejszych wyzwań stojących przed touroperatorami. Zależy bowiem od tego planowanie, sprzedaż i realizacja programów tegorocznego sezonu letniego.

Udane first minute

„Ostrożność w reagowaniu na zmieniający się popyt i jak najdłuższe zachowanie elastyczności umożliwiającej reakcję na głębsze zmiany koniunktury" - to wyzwania stojące przed touroperatorami. Po dwóch nie najlepszych sezonach dla większości z nich priorytetem jest teraz sprzedawania wycieczek z zyskiem. Na szczęście, „sytuacja w tym zakresie w ujęciu całości organizatorów, ewentualnie w wersji bez biura TUI Poland, wygląda po pierwszych pięciu miesiącach sprzedaży co najmniej korzystnie" - ocenia autor.

I przedstawia wykres pokazujący zmiany średnich cen rok do roku dla całej branży (słupki) i dla organizatorów bez biura TUI Poland (kółka), na tle szacunku zmian kosztów wynikających ze zmian kursów walut i paliwa lotniczego (czerwona linia). „Trzeba zaznaczyć – zastrzega ekspert - że nie obejmuje ona efektów zabezpieczeń obu tych wielkości, gdyż są one prowadzone indywidualnie przez poszczególnych organizatorów i z reguły nie są podawane do wiadomości publicznej".

Na wykresie widać, że wzrost cen wycieczek w biurach podróży niewiele odbiega od teoretycznego wzrostu kosztów (bez ewentualnych zabezpieczeń, korekt cen w kontraktach hotelowych, które odbywają się w tym sezonie w obie strony). Szczególnie niewielka różnica występowała między 10 listopada a końcem grudnia, ale również nie była duża w całym okresie obejmowanym przez wykres. Średnia (nieważona) z „kółek" prezentujących wzrost cen organizatorów z wyłączeniem TUI Poland wyniosła 61 złotych, a średnia z danych obejmujących szacunkowy wzrost kosztów 81 złotych.