Polodowcowy amfiteatr natury i człowieka
Łuk Mużakowa to jedna z najlepiej zachowanych moren czołowych na świecie. Ma kształt liczącej około 40 kilometrów długości podkowy rozciągającej się łukiem od Tuplic, przez Łęknicę i Bad Muskau, aż po Döbern po stronie niemieckiej. Ten spiętrzony garb ziemi powstał setki tysięcy lat temu, gdy lądolód działał jak potężny pług – przesuwał, zgniatał i wypychał ku powierzchni głazy ze Skandynawii, piaski szklarskie, iły i złoża węgla brunatnego.
https://www.luk-muzakowa.pl/muzakowski-faltenbogen/powstanie-luku-muzakowa/
A dzisiaj, na pograniczu Polski i Niemiec, możemy czytać geologiczną historię Europy jak w otwartej księdze. Niezwykłe ukształtowanie ternu, zdradzające burzliwą przeszłość geologiczną, w połączeniu z ludzka działalnością przemysłową utworzyły wzorcowy przykład zniekształceń polodowcowych. Wyjątkowość tego obszaru została doceniona w 2011 r. przez dołączenie do Światowej Sieci Geoparków i w 2015 r. przez dołączenie do nowo utworzonej kategorii obszarów UNESCO – Światowych Geoparków UNESCO.
Od górniczej szarości do „kolorowych jeziorek”
Przez ponad sto lat w tej okolicy działały kopalnie, huty szkła, cegielnie, brykietownie oraz elektrownie. Gdy wydobycie ustało, pozostawione wyrobiska zaczęła wypełniać woda. W dawnych nieckach pojawiły się setki zbiorników o barwach, które trudno opisać jednym słowem. To największe antropogeniczne pojezierze w Europie - ponad 300 jezior, od maleńkich oczek wodnych po akweny o głębokości 20–30 metrów. Największy po polskiej stronie zbiornik „Afryka” naprawdę wygląda z góry jak ten kontynent. O zachodzie słońca rdzawy brzeg mieni się złociście, a tafla potrafi przyjąć kolor atramentowy. Turyści wracają tu wielokrotnie, bo o różnych porach roku zbiorniki wyglądają jak z innych światów.
https://www.luk-muzakowa.pl/muzakowski-faltenbogen/krajobraz-pogorniczy/
Formy erozyjne2. Dawna Kopalnia Babina. Autor Axel Heimken
Ścieżka geoturystyczna „Dawna Kopalnia Babina” – geologiczny teatr pod gołym niebem
Najbardziej spektakularną trasą Łuku Mużakowa jest Ścieżka Geoturystyczna „Dawna Kopalnia Babina”, gdzie w latach 1920-1973 wydobywano węgiel brunatny i glinę – pięciokilometrowy szlak wijący się między „kolorowymi jeziorkami”, hałdami i skałami o niecodziennych barwach. Trasa jest idealna zarówno dla rodzin z dziećmi, jak i dla osób, które chcą zrobić serię niezwykłych zdjęć.
Na ścieżce znajdują się punkty widokowe, tablice edukacyjne oraz charakterystyczna drewniana wieża widokowa z dwoma tarasami. To z niej widać najlepiej zbiornik „Afryka” z jego rdzawymi wodami i wysokimi skarpami na brzegu, które rzeźbione są przez wodę w formy, które na myśl przywodzą Kapadocję.
Wieża widokowa nad pokopalnianym jeziorem Felixsee. Autor biuro Geoparku Łuk Mużakowa
Park Mużakowski – angielski ogród, który łączy dwa kraje
Drugi filar atrakcyjności tego regionu to Park Mużakowski, wpisany na Listę światowego dziedzictwa UNESCO w 2004 roku. To ponad 700 hektarów, około 40 km ścieżek, romantyczne pejzaże, które miały budzić emocje i prowadzić spacerowicza z jednego nastroju w drugi.
To tutaj, pośród polan i starodrzewów, wznoszą się Nowy Zamek, Stary Zamek, Oranżeria, Folwark i klimatyczne mosty. Park zaprojektował książę Hermann von Pückler-Muskau, wybitny wizjoner i architekt krajobrazu. Uważał, że ogród powinien przypominać teatr – odsłaniać kolejne sceny w odpowiedniej kolejności.
Park leży po obu stronach granicy. Ścieżki spacerowe łączą Łęknicę z Bad Muskau, pokazując, że sztuka nie uznaje granic administracyjnych.
Trasy, które trzeba przemierzyć – rowerem, pieszo albo z wózkiem
Łuk Mużakowa to raj dla aktywnych turystów, którzy cenią urozmaicenie i kolekcjonują wrażenia. Na terenie Geoparku znajduje się kilkaset kilometrów oznakowanych szlaków pieszych i rowerowych, które łączą najciekawsze miejsca po polskiej i niemieckiej stronie. Są to między innymi wspomniane: Ścieżka geoturystyczna „Dawna kopalnia Babina” czy Park Mużakowski. Godna uwagi jest trasa: Tuplice – Trzebiel – Nowe Czaple – Łęknica, podążająca po dawnym nasypie kolejowym. Przy Trzebielu warto odwiedzić diabelski kamień – największy głaz narzutowy w Geoparku, z którym wiąże się legenda o diable mszczącym się na rodzinie młynarza za to, że nie pozwoliła ożenić się z ich córką. Amatorów jazdy rowerem ucieszy natomiast 35-kilometrowa pętla rowerowa, wiodąca przez Babinę, Nowe Czaple, Chwaliszowice, Żarki Wielkie, Kamienicę nad Nysą Łużycką, Zelz, Pusack, Köbeln i Bad Muskau, prowadząca do Parku Mużakowskiego.
Park Głazów Narzutowych w Nochten. Autor Hans-Peter Berwig
Geostanowiska – naturalne pomniki geologii, które opowiadają historię Ziemi
Łuk Mużakowa zachwyca nie tylko barwami i krajobrazami, lecz także niezwykłym bogactwem geostanowisk. Są to miejsca, które w szczególny sposób dokumentują procesy geologiczne oraz pozwalają na ich zrozumienie. To swoiste „rozdziały” historii Ziemi zapisane w przestrzeni. Na obszarze Geoparku znajdują się zarówno geostanowiska naturalne, jak i antropogeniczne: rowy wietrzeniowe, niezliczone skandynawskie głazy narzutowe, źródła żelazno-siarczanowe, zbiorniki pokopalniane oraz fantazyjne formy erozyjne.
Każdy z nich pełni funkcję edukacyjną – pokazuje, jak lądolód modelował teren, jak układały się warstwy skał, gdzie zalegały złoża surowców i jak działalność górnicza zmieniła krajobraz. Dzięki geostanowiskom turyści mogą zrozumieć, dlaczego Łuk Mużakowa jest ewenementem na skalę światową: to tu jak w powiększeniu widać mechanizmy, które zwykle ukryte są głęboko pod powierzchnią. Ścieżki edukacyjne i tablice informacyjne prowadzą przez najciekawsze punkty, zamieniając spacer w fascynującą lekcję geologii – dostępną dla każdego, niezależnie od wieku czy wiedzy.
Zbiorniki antropogeniczne w dawnej kopalni Hermann. Autor biuro Geoparku Łuk Mużakowa
Kraina rzadkich ptaków i starych drzew
Geopark to również wyjątkowa przyroda. Lasy pełne borówek i grzybów zamieszkują rzadkie gatunki zwierząt – orzeł bielik, zimorodek, dzięcioł czarny czy rybołów. Można tutaj także zobaczyć jedyne stanowisko w Polsce selera węzłobaldachowego. W Parku Mużakowskim rosną pomnikowe dęby, często z imionami nadanymi im przez księcia Pücklera. Niezwykłe jest to, że przyroda traktuje ten teren jak swoje laboratorium. Każdy rok przynosi nowe barwy jezior, nową roślinność, nowe mikroświaty.
https://www.luk-muzakowa.pl/atrakcje-w-geoparku
Jak dojechać do Geoparku?
Ten piękny turystyczny kompleks znajduje się na południowo zachodnim krańcu województwa lubuskiego oraz po niemieckiej stronie na granicy Brandenburgii i Saksonii. Z Wrocławia czy Poznania można dojechać w około 2 -3 godziny. Z Zielonej Góry w weekendy kursują autobusy do Łęknicy, z Wrocławia pociągiem można dojechać do Tuplic lub Żar skąd odjeżdżają autobusy do Łęknicy. Dla miłośników dwóch kółek przygotowano gęstą sieć tras rowerowych, które prowadzą przez najciekawsze punkty Geoparku i łączą się z międzynarodowym szlakiem Odra–Nysa (Oder–Neiße-Radweg). Dużą atrakcją będzie także przejazd kolejką wąskotorową z Bad Muskau do Weißwasser i Kromlau.
Zaczynając swoją przygodę od Łęknicy warto udać się do Centrum Kulturalno-Edukacyjnego Geoparku, gdzie można zobaczyć wystawy czasowe, zaopatrzyć się w mapki i informacje oraz spróbować swoich sił w warsztatach ze szkłem czy gliną. Dzieciom najbardziej podoba się maskotka Geoparku „Zuzia” – mamut włochaty, którego szczątki odkryto w okolicy na początku XX wieku. Na terenie Geoparku działają także przewodnicy, którzy w fascynujący sposób opowiadają o atrakcjach Geoparku.
Łuk Mużakowa to także przykład udanej polsko-niemieckiej współpracy. Po obu stronach granicy troszczy się o ten krajobraz wielu pasjonatów – geologów, leśników, samorządowców, przewodników i społeczników, wszyscy oni zrzeszeni w pierwszym i jedynym Europejskim Ugrupowaniu Współpracy Terytorialnej na polsko-niemieckim pograniczu Dzięki ich pasji co roku pojawiają się kolejne ścieżki, tablice informacyjne, punkty widokowe, organizowane są warsztaty i wydarzenia.
W 2025 roku Geopark świętuje 10-lecie nadania tytułu Geoparku UNESCO – to doskonały pretekst, by odwiedzić ten wyjątkowy teren.
Materiał Promocyjny
