Międzynarodowy Kongres Turystyki: O lepsze oblicze podróżowania

Trwający właśnie w Krakowie 3. Międzynarodowy Kongres Etyki w Turystyce to jedno z najważniejszych wydarzeń światowej turystyce. Rok 2017 ogłoszony jest przez Organizację Narodów Zjednoczonych, Międzynarodowym Rokiem zrównoważonej turystyki na rzecz rozwoju. Tej tematyce poświęcony jest też kongres. Podczas dwudniowych obrad eksperci mówią o zarządzania branżą, która pozwala na etyczny, odpowiedzialny i zrównoważony rozwój. Dyskutują o udostępnianiu turystyki niepełnosprawnym, osobom starszym, chorym, ale również uboższym, rodzinom wielodzietnym. Analizują kwestie ochrony środowiska naturalnego i wyzysku – chociażby wykorzystywania dzieci w turystyce, co dotyczy całego świata i jest problemem coraz bardziej palącym.

Nie może być turystyki bez etyki

– Działalność turystyczna rozwijana we właściwy sposób pomaga chronić środowisko i zasoby naturalne, szanować dziedzictwo kulturalne, dba o spuściznę dla przyszłych pokoleń, ułatwia podróżowanie, uwzględnia potrzeby oraz prawa pracowników i przedsiębiorców branży – mówił podczas otwarcia spotkania minister sportu i turystyki Witold Bańka. – Przestrzeganie zasad etycznych przekłada się na cały rynek turystyczny, będący istotną gałęzią gospodarki. Dlatego kongres to jedno z najważniejszych wydarzeń w całej branży turystycznej.

Prezydent Krakowa Jacek Majchrowski postawił Kraków w rzędzie miast działających zgodnie z zasadami będącymi przedmiotem rozważań kongresu. – Kraków jest jednym z najbardziej rozpoznawalnych i najlepiej utrzymanych miast historycznych w Europie. Stworzyliśmy Park Kulturowy obejmujący całą starówkę – żadne inne miasto nie ma go na tak dużym obszarze. Miasto przyciągająca turystów z całego świata – w 2015 r. odwiedziło nas ponad 12 milionów ludzi, dzięki czemu prawie 12 procent mieszkańców miało pracę. Cały czas szukamy rozwiązań umożliwiających zrównoważony rozwój turystyki, a kongres może nam podsunąć nowe.

W imprezie uczestniczą eksperci światowej turystyki z Pascalem Lamym, byłym sekretarzem generalnym Światowej Organizacji Turystyki Narodów Zjednoczonych (UNWTO) a teraz przewodniczącym Światowego Komitetu ds. Etyki w Turystyce i obecnym sekretarzem generalnym UNWTO Talebem Rifaiem na czele. Reprezentanci resortów turystyki krajów UE, państw i regionów jak VisitScotland, organizacji jak UNESCO, Europa bez Barier, specjaliści od zrównoważonego rozwoju z uczelni (np. Uniwersytetu w Surrey), hotelarze ( Orbis, Scandic Hotels).

Organizatorami wydarzenia są Komisja Europejska, Światowa Organizacja Turystyki, Ministerstwo Sportu i Turystyki przy wsparciu Miasta Krakowa. Odbywa się ono w nowoczesnym Centrum Kongresowym ICE, oddanym do użytku w 2014 roku.

Podróżowanie naszym prawem

– Dziś turystyka jest trzecim co do wielkości po przemyśle paliwowym i branży chemicznej sektorem globalnej gospodarki, wypracowującym aż 11 procent światowego PKB – podkreślał Taleb Rifai. – Liczba osób przekraczających granice osiągnęła w ubiegłym roku rekordową liczbę 1,2 miliarda. Jedno na dziesięć miejsc pracy na świecie zapewnia turystyka. Ale czy 1,2 miliarda oznacza tyle samo sukcesów czy klęsk, to zależy od nas. Przyjęty przez nas w 1999 roku Światowy Kodeks Etyki w Turystyce miał na celu minimalizowanie szkodliwych skutków.

Dokument przyjęty przez Zgromadzenie Ogólne Światowej Organizacji Turystyki jest zbiorem zasad zarówno dla uczestników branży (władz, organizacji, związków zawodowych, instytucji wspierających sektor), jak i turystów. Jest krótki, bo liczy zaledwie 10 artykułów na 24 stronach broszury – w tej formie został udostępniony po angielsku uczestnikom kongresu.

– Dziś podróżowanie to nowe prawo człowieka, tak jak prawo do życia i do zdrowia – przypomniał jeden z zapisów kodeksu Rifai. – Podróż otwiera oczy, uszy i umysły, stajemy się lepsi – dodał, podkreślając, że przywoływana w kodeksie swoboda ruchu turystycznego oznacza podróżowanie bez szeroko pojętych barier i murów, również tych stawianych na nowo w wyniku rosnącego zagrożenia terrorystycznego.

– Turystyka ma też ciemną stronę, może zagrażać środowisku naturalnemu i wartościom kulturowym – ostrzegał Pascal Lamy. – W jaki sposób dany kierunek turystyczny może się właściwie rozwijać, jeśli nie bierze pod uwagę potrzeb lokalnych społeczności, gdy nie jest dostępna dla wszystkich (niepełnosprawnych, starszych), jeśli gospodaruje zasobami naturalnymi w sposób nieekologiczny? – pytał.

Obydwaj mówcy poinformowali, że toczą się prace nad przekształceniem kodeksu w międzynarodową konwencję. – Ten kodeks miał charakter dobrowolny – konwencja sprawi, że zasady, o które walczymy, będą miały większą moc, będą miały zęby – mówił Lamy.

W styczniu tego roku Grupa Robocza Konwencji UNTWO ds. Etyki w Turystyce opracowała jej szkic, który zostanie zaprezentowany podczas sesji Rady Wykonawczej UNTWO w Madrycie 11-12 maja 2017 roku. Spodziewana data przyjęcia dokumentu została wyznaczona na Zgromadzenie Ogólne UNTWO w chińskim Chengdu we wrześniu tego roku. Polska była zarówno zaangażowana przy tworzeniu kodeksu, jak i uczestniczy w pracach nad konwencją, o czym poinformował minister Bańka.

Litwa chwali się naturalnością

Pierwszy dzień sesji wypełniły tak zwane case studies, czyli studia przypadków z kilku krajów europejskich. Każdy z mówców przedstawiał własny pomysł na realizację haseł zrównoważonego rozwoju i etyki w turystyce.

– Tylko 20 procent wszystkich turystów zainteresowanych jest wyjazdami poza duże miasta i to jest dla nas bardzo duży problem – sygnalizował Evaldas Gustas, były minister gospodarki Republiki Litewskiej i specjalny doradca sekretarza generalnego UNWTO. – Bo stale rosnąca liczba przyjeżdżających tylko do miast stanowić może zagrożenie – dodał, wyjaśniając, że nie chodzi tylko o kwestię zadeptywania zabytków, ale utrudnień dla mieszkańców.

Głównym celem litewskiego programu rozwoju turystyki na lata 2014 – 2020 jest zwiększenie konkurencyjności sektora przy jednoczesnym nacisku na jego zrównoważony rozwój. Stąd przed dwoma laty powołano specjalny wydział turystyki lokalnej przy litewskim departamencie ds. turystyki. Zajmuje się on promowaniem Litwy jako kierunku dla krajowych i zagranicznych turystów, popularyzowaniem nowych produktów regionalnych, organizowaniem wyjazdów studyjnych dla lokalnych oraz zagranicznych touroperatorów i dziennikarzy w regionach. – Nawiązaliśmy ścisłą współpracę z lokalnymi organizacjami turystycznymi i w efekcie o 10 procent wzrosła nam liczba odwiedzających turystów w regionach, a zarazem nieco spadła sezonowość, która jest kolejną naszą bolączką – opowiadał Gustas.

Od zeszłego roku Litwa lansuje nowe hasło „ Lithuania – real is beautiful”, Litwa – prawdziwe jest piękne, pod którą popularyzowane są charakterystyczne dla Litwy kuchnia, przyroda i obyczaje.

Grecja – szansa w różnorodności

– Staramy się pokonywać kryzysy gospodarcze trapiące nas od ośmiu lat i to właśnie turystyka, jako największy sektor, wnosząca ponad 20 procent PKB i dająca zatrudnienie piątej części wszystkich pracujących pomaga nam podtrzymywać gospodarkę – zaznaczył George Tziallas z greckiego Ministerstwa Turystyki. – Lata 2015 i 2016 to okres wzrostu. W minionym roku odwiedziło nasz kraj 28 milionów turystów zagranicznych, a już teraz możemy mówić o wzroście dwucyfrowym, jeśli chodzi o rezerwacje z wyprzedzeniem. Udało nam się przedłużyć sezon od początku marca do końca listopada. Naszą wizją jest uczynienie z Grecji jednego z 10 najpopularniejszych kierunków na świecie, całorocznego i dla każdego. Staramy się różnicować ofertę, rozwijając turystykę tematyczną: kulturową, agroturystyczną, spa. W ten sposób będziemy dalej rozszerzać sezon.

Grecja otwiera się na nowe rynki, jak Indie i Chiny i szuka intensywniej klientów w USA, gdzie znajduje się znaczna grecka diaspora. – Liczymy, że osiągniemy swe cele dzięki inwestorom z Chin i krajów arabskich– mówił Tziallas. – Rozwijamy branżę dzięki synergii z innymi dziedzinami gospodarki, w tym z rolnictwem. Kładziemy nacisk na zasoby ludzkie – gdy przyjedziecie do naszych hoteli, będziecie mogli się przekonać, jak poprawił się standard obsługi klienta.