Betlej: Cień omikrona pada na turystykę. Czy wrócą obostrzenia na granicach?

Koniec tego tygodnia przyniósł elektryzującą wiadomość o zwiększeniu liczby wykrytych przypadków nowej odmiany koronawirusa, która otrzymała nazwę greckiej litery omikron. Potwierdzono przypadki nowej odmiany głównie w Botswanie (już 11 listopada) i w RPA, ale też w Hongkongu, Izraelu i kilku państwach Europy – pisze na wstępie najnowszego raportu z wpływu epidemii na turystykę prezes Instytutu Badań Rynku Turystycznego Traveldata Andrzej Betlej.

W tym wariancie wirusa – dodaje – odkryto ogółem 50 mutacji, w tym około 30 tylko w obrębie kolca na jego powierzchni. Może to sugerować, że odmiana ta będzie miała jeszcze większą zdolność przenoszenia się niż dominujący dotychczas wariant delta.

Czytaj więcej

Popularne Trendy

Betlej: Epidemia się nasila, na szczęcie turystyce sprzyja gospodarka

Polska ma na tle innych krajów Europy dobre wyniki gospodarcze. To się przekłada na zadowolenie konsumentów, co widać w turystyce wyjazdowej. Z drugiej jednak strony pogarszają się nasze wyniki epidemiczne - opisuje ekspert.

Pogląd taki zdaje się potwierdzać sytuacja w RPA, gdzie w zaledwie ostatnich dwóch tygodniach wirus zdołał osiągnąć około 75-procentowy udział w nowych infekcjach, czyli wykazuje zdecydowanie (może nawet kilkakrotnie) większą dynamikę wzrostu udziału niż najbardziej zaraźliwy dotychczas wariant delta – ciągnie ekspert.

Niepokoi również, że liczba wykrytych zakażeń gwałtownie wzrosła wśród młodzieży szkolnej (ułatwione warunki transmisji) i wśród ludzi stosunkowo młodych, którzy dotychczas wykazywali większą odporność na zakażenia.

Kwestią otwartą pozostaje natomiast jego zjadliwość, którą będzie można ocenić dopiero za kilka tygodni.

Warto przypomnieć, że w porównaniu z odmianą beta, wariant delta oznacza się znacznie większą zaraźliwością, ale jednocześnie radzi sobie słabiej z układem odpornościowym człowieka. Jest zatem niemała szansa, że charakteryzujący się dużą liczbą nowych mutacji wariant omikron może nie wykazywać tak dużej zdolności przełamywania układu odpornościowego, jak się to obecnie wstępnie zakłada, czyli podobnie, jak ma to miejsce z deltą”.

Gdyby jednak nowa odmiana połączyła cechy większej zaraźliwości i jednocześnie większej zjadliwości, to w połączeniu z raczej słusznymi obawami (z powodu dużej liczby nowych mutacji) dotyczącymi ograniczonej skuteczności szczepionek, mogłoby to doprowadzić do zaostrzenia wielu restrykcji i ograniczeń. W konsekwencji mogłoby to na jakiś czas ponownie zaszkodzić koniunkturze w europejskiej, a nawet w polskiej turystyce wyjazdowej – ocenia autor.

Mandaty za brak maseczki za późno

Betlej przypomina, że o ile w zachodniej części kontynentu od wielu tygodni, a nawet miesięcy „przeważa zaostrzanie antyepidemicznych reguł wraz z powszechnie wprowadzanymi tam elementami tzw. segregacji sanitarnej, o tyle w Polsce i w naszym regionie Europy rzeczywistość (za wyjątkiem i tak niestety spóźnionych działań np. na Litwie i Łotwie) była i jest na ogół odwrotna”.

Dodatkowo niekorzystne dla naszego regionu jest przeludnienie mieszkań, co razem z „przeważnie chłodniejszą aurą” sprzyja infekcjom. Tymczasem dopiero niedawno, w obliczu radykalnie rosnących liczb zachorowań i zgonów „werbalnie zdecydowano się na bardziej radykalne działania, co w praktyce ma oznaczać rozpoczęcie egzekwowania mandatów np. za brak maseczek w miejscach, w których powinny być one nakładane”.

Polska w ogonie trzeciej dawki

Kolejnym niekorzystnym czynnikiem – pisze prezes Traveldaty - mającym negatywny wpływ głównie na wskaźniki liczby zgonów jest stosunkowo niski stopień zaszczepienia społeczeństw w Polsce oraz w innych krajach naszego regionu.

„O ile w krajach zachodnioeuropejskich (pełna dawka, stan na 21 listopada) znacząco przekracza on na ogół 65 procent (liderzy: Portugalia 86,6, Hiszpania 79,3, Dania 76,2, Irlandia 75,7, Belgia 75,0, Włochy 73,7 procent), o tyle w naszej części Europy wskaźnik powyżej 60 procent notuje jedynie Litwa (63,5). Na ogół wskaźniki zaszczepień są jeszcze niższe, w tym w Polsce wynosi on 53,5 procent.

Bardzo charakterystyczne jest obecnie również to, że największe kłopoty epidemiczne mają teraz te kraje, w których jest on szczególnie niski, a należą do nich Słowacja (42,8), Rosja (37,5), Rumunia (30,7) i Bułgaria (24,7 procent). Natomiast pewną niespodzianką może być też to, że o większy stopień zaszczepienia społeczeństw zadbały takie kraje jak np. Maroko (61,3), czy Turcja (59,5 procent)”.

Coraz większego znaczenia dla odporności społeczeństw na zakażanie się koronawirusem nabierają szczepienia trzecią dawką, tzw. przypominającą. W Polsce, gdzie w tygodniu kończącym się 21 listopada dokonano 463 tysięcy takich zaszczepień, podczas gdy łączna liczba podanych pierwszych i drugich dawek preparatu wyniosła 271 tysięcy.

Nie zmienia to jednak faktu, że szczepienia trzecią dawką przebiegają dość opornie, czego dowodem jest stosunkowo mały wskaźnik zaszczepionych w ten sposób osób do ogółu społeczeństwa - 5,3 procent.

We Włoszech 21 listopada było to 7,2 procent, w Portugalii 7,3, w Hiszpanii 7,6, w Belgii 9,7, w Danii 10,2, a w Irlandii 11,2 procent. Wyższy był udział osób zaszczepionych trzecią dawką na Litwie (7,3 procent), a jeszcze wyższy w Turcji (15,7) i u tradycyjnych liderów szczepienia społeczeństw, czyli w Wielkiej Brytanii (22,8 procent) i w Izraelu (aż 43,9 procent).

Czytaj więcej

Biura Podróży

Traveldata: 220 zł więcej za ferie pod palmami. Winna droga ropa i słaby złoty

Wysokie ceny paliwa, dolara i euro w ostatnim tygodniu nie zrobiły większego wrażenia na biurach podróży, które średnio podniosły ceny zaledwie o 13 złotych. Same kierunki egzotyczne podrożały jednak solidnie, bo o 221 złotych - pokazuje raport Traveldaty.

Spadek odporności prawdopodobnie hamuje

Jak przypomina autor, w materiale sprzed dwóch tygodni pisał, że wobec spadającej w czasie odporności osób już zaszczepionych pojawia się problem spadającej odporności społeczeństwa. Ale w ostatnich dniach nastąpiło przyspieszenie tempa szczepień, zwłaszcza trzecią dawką.

Przy przyjęciu, że po 6 miesiącach od zaszczepienia preparatem firmy Pfizer skuteczność ochrony przed zakażeniem spada o ponad 25 procent (z ponad 90 do ponad 65 procent), a preparatu firmy Moderna w stopniu niewiele mniejszym (z ponad 90 do prawie 70 procent), można w przybliżeniu oszacować, że wraz z upływem każdego miesiąca przeciętna osoba traci około 4 procent odporności na zakażenie koronawirusem.

To oznacza każdego miesiąca utratę prawie 80 mln osoboprocent (wielkość stworzona na potrzeby przedstawienia problemu) odporności. Zarazem nowe szczepienia dodają ostatnio już około 45 mln osoboprocent (500 tysięcy osób szczepionych w skali miesiąca pełną dawką z odpornością około 90 procent).

Przy założeniu, że po trzeciej dawce odporność na zakażenia ponownie rośnie z 65 do ponad 90 procent oznacza to, że w bieżącej sytuacji dla zrównoważenia ubytku łącznej odporności osób już wcześniej zaszczepionych należałoby podawać w skali kraju około 1,4-1,5 trzecich dawek miesięcznie – wyjaśnia Betlej.

„Ostatnie dane wskazują, że przeliczone na okres miesięczny tempo szczepień trzecią dawką przekroczyło ostatnio liczbę 2 milionów osób, co prawdopodobnie oznacza, że proces utraty odporności społeczeństwa jako całości został już odwrócony”.

Polska - epidemia powyżej unijnej średniej

W ostatnich dwóch tygodniach sytuacja epidemiczna pogorszyła się w Polsce na tyle, że tygodniowy wskaźnik nowych zakażeń, który przez wakacje i jesień był silną stroną naszego kraju na tle wszystkich pozostałych państw kontynentu (przez 14 tygodni z rzędu byliśmy pod tym względem pozytywnym liderem europejskiej sytuacji epidemicznej) wzrósł już nawet do wielkości powyżej przeciętnej na kontynencie.

Dotyczy to nie tylko obecnego naszego wskaźnika liczby zakażeń (3728) przewyższającego średnią ważoną dla wszystkich krajów źródłowych w turystyce, czyli łącznie zachodnio- i środkowoeuropejskich (3288), a jeszcze wyraźniej, gdy w tym wskaźniku uwzględnimy też europejskie kraje turystycznie docelowe (2859).

Polska utrzymuje jeszcze przewagę pod względem wskaźników epidemicznych nad częścią krajów z najbliższego sąsiedztwa, aczkolwiek w okresie ostatnich dwóch miesięcy uległa ona zdecydowanemu zmniejszeniu.

Betlej ilustruje sytuację Polski na tle unijnych sąsiadów wykresem, w którym masywniejsze niebieskie słupki oznaczają średni wskaźnik liczby zachorowań (lewa skala), a węższe słupki czerwone średni wskaźnik liczby zgonów, który w celu lepszej wizualizacji przedstawiony jest w dostosowanej skali prawej.

Foto: Instytut Badań Rynku Turystycznego Traveldata

Wykres wskazuje, że wobec otaczających nas krajów, pod względem wskaźnika nowych zachorowań i przy operowaniu średnimi jego wartościami pozycja Polski w dwóch ostatnich tygodniach nieznacznie się pogorszyła. Wyraźnie lepszy wskaźnik ma obecnie jedynie Szwecja, ale przewaga Polski nad pozostałymi krajami przeważnie uległa zmniejszeniu.

Wzrost gospodarczy wspiera turystykę, a podatki - budżet

Kolejny wątek artykułu prezes Traveldaty poświęca przypomnieniu dobrego stanu polskiej gospodarki, co powinno sprzyjać dobrym nastrojom konsumentów, a w efekcie turystyce.

Pisze: „Wzrost PKB Polski wobec innych krajów UE, a zwłaszcza na tle tzw. starej Unii prezentuje się w trzecim kwartale bardzo korzystnie, co obok zwiększających się zasobów pieniężnych gospodarstw domowych ma generalnie pozytywny wpływ na poziom nastrojów konsumenckich i skłonność do wydatków na towary i usługi wyższej potrzeby, do których należą również zagraniczne wycieczki. Szczególnie bezpośrednią rolę odgrywała tutaj powiązana z rozwojem kraju bardzo wysoka dynamika wzrostu wynagrodzeń, ale także dalszy spadek stopy bezrobocia i połączona z tym stopniowe zanikanie obaw przed ewentualną utratą pracy”.

Idąc dalej omawia najnowsze dane. „W ostatni piątek przedstawiono dane o wykonaniu budżetu za 10 miesięcy 2021 roku. Nadwyżka budżetowa wyniosła w tym okresie 51,9 mld złotych (na koniec września 47,6 mld zł), a jej źródłem był w dominującym stopniu bardzo duży wzrost wpływów podatkowych. Dochody z podatku VAT na koniec października wobec takiego samego okresu sprzed roku wzrosły o 29,5 mld złotych (19,7 procent r/r), dochody z podatku PIT o 7,4 mld złotych (14,4 procent r/r), a dochody z podatku CIT o 8,5 mld złotych, czyli o aż 25 procent wobec okresu sprzed roku.